Trong phần 7 của series “Read Your Way Through The World” , tác giả Héctor, Tobar một người con của Los Angeles – thành phố của “sự hòa trộn văn hóa vĩnh cửu”, sẽ đề xuất những cuốn sách và nhà văn giúp độc giả hiểu về các tầng lớp của thành phố này.
Người ngoài thường nghĩ Los Angeles là một nơi phản trí thức, toàn là những thứ hào nhoáng của Hollywood và chẳng có gì sâu sắc, nhưng các nhà văn luôn bị nơi đây thu hút.
Trong cuốn “Writing Los Angeles: A Literary Anthology” của David L. Ulin, tôi đã đọc về chuyến hành trình năm 1947 của Simone de Beauvoir đến L.A.’s Eastside, nơi cô ấy biết về định kiến chống người Mexico và ngưỡng mộ những chiếc đầu lâu của Dia de los Muertos.
Los Angeles đã mang lại cho những tác giả đó điều tương tự mà nó đã mang lại cho tôi: tầm nhìn về một đô thị tràn ngập những thú vui tự nhiên và những bất công nghiêm trọng, một Eden nơi mọi người từ khắp nơi trên thế giới phát minh ra những phiên bản mới của chính họ – và một giai đoạn bất ổn tựa địa ngục.
Không phải ngẫu nhiên mà hai tác phẩm kinh điển và khác biệt của văn học L.A. lại lên đến đỉnh điểm với bạo loạn, mặc dù chúng được viết cách nhau hơn nửa thế kỷ: “The Day of the Locust” – cuốn tiểu thuyết năm 1939 của Nathanael West, và vở kịch của Anna Deavere Smith: “Twilight: Los Angeles, 1992”.
Có cuốn sách hay nhà văn nào nắm bắt được bản chất của Los Angeles không?
Khi giới trí thức Bờ Đông tự hỏi mình câu hỏi này, câu trả lời thường là: Joan Didion. Với những bài tiểu luận mang tính biểu tượng của thập niên 1960 và 70 về Los Angeles và phương Tây, trong các tuyển tập như “Slouching Towards Bethlehem”, Didion đã giúp phát minh ra Báo chí Mới. Nhưng tôi sẽ ghép đôi Didion với một nhà văn từ một cộng đồng ở phía đối diện theo cách nói ẩn dụ.
Vào khoảng thời gian Didion đang định cư tại Malibu và viết về những cơn gió ở Santa Ana, Luis J. Rodriguez đã tham gia một băng đảng đường phố. Hồi ký “Always Running: La Vida Loca, Gang Days in L.A.” của Rodriguez lấy bối cảnh ở vùng ngoại ô rộng lớn của Thung lũng San Gabriel. Đó là một câu chuyện sử thi về gia đình, tình anh em, định kiến, những vụ xả súng khi lái xe và những thú vui hàng ngày của một khu phố nơi vẫn còn những cánh đồng rộng mở, hố bơi và những gợi nhớ khác về quá khứ nông thôn gần đây. Rodriguez mang đến cho chúng ta một điều hiếm khi thấy trong các bộ phim lấy bối cảnh ở Los Angeles: sự giàu có và kịch tính của cuộc sống tầng lớp lao động.
Một tác phẩm khác về Thung lũng San Gabriel “Curse of the Starving Class” – vở kịch năm 1977 của Sam Shepard kể về một gia đình sống trong trang trại trồng bơ, gần xa lộ.
Một vài thập kỷ văn học sau đó, bạn sẽ thấy khung cảnh tương tự tràn ngập những quầy bán thực phẩm bán menudo trong cuốn tiểu thuyết thử nghiệm năm 2005 của Salvador Plascencia, “The People of Paper”.
Và cuối cùng, Thung lũng San Gabriel trở thành sân khấu siêu thực của những câu chuyện trong bộ sưu tập xuất sắc năm 2021 của Carribean Fragoza, “Eat the Mouth That Feeds You”.
Bạn có thể bước xuống xe và đi dạo ở những địa điểm mang tính văn học nào?
Bắt đầu tại Grand Central Market của trung tâm thành phố, ở lối vào phía tây. Ở bên trái, bạn sẽ thấy đường sắt leo núi Angels Flight được đặt tên cho một cuốn tiểu thuyết trinh thám vô cùng nổi tiếng của Michael Connelly. Angels Flight sẽ đưa bạn đến Bunker Hill, bối cảnh của nhiều tiểu thuyết L.A. từ giữa thế kỷ 20. Bậc thầy tiểu thuyết tội phạm Raymond Chandler đã viết: “Bunker Hill là một thị trấn cũ, một thị trấn đã mất, một thị trấn tồi tàn, một thị trấn lừa đảo.” rất lâu trước khi những ngôi nhà chung cư cũ của khu phố bị phá bỏ.
Tôi thích địa điểm này vì nó là nơi gần nhất mà tôi có thể đến với “Ask the Dust” của John Fante, cuốn tiểu thuyết về Los Angeles yêu thích của tôi. Phần lớn “Ask the Dust” lấy bối cảnh trên Bunker Hill và trên các con phố trung tâm bên dưới, nơi nhân vật chính Arturo Bandini gặp người yêu – Camilla, cô hầu bàn người Mexico. Và tại đây, trong tòa nhà văn phòng phía trên chợ, Bandini mua một điếu cần sa từ một người bạn, người này đã giấu đồ trong một ngăn bên trong chiếc chân gỗ.
Tiểu thuyết gia William Faulkner đã đến Los Angeles để viết kịch bản. Ông đã gọi nó là nơi thải nhựa của thế giới. Bạn có thể tìm thấy một trong những nơi lui tới yêu thích của ông chỉ cách Grand Central Market hai dãy nhà: Gallery Bar tuyệt đẹp (và chắc chắn là không sử dụng nhựa) tại Khách sạn Biltmore. Tiếp tục chuyến đi bộ, bạn sẽ tìm thấy một công viên đối diện với Biltmore: Quảng trường Pershing, nơi xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết tiên phong của John Rechy về cuộc sống đồng tính “City of Night”.
Cách vài dãy nhà về phía bắc là địa điểm trước đây của cửa hàng bánh rán mở cửa suốt đêm, nơi Rechy và những người bảo trợ đồng tính nam và chuyển giới khác chống lại sự quấy rối của cảnh sát, và quán cà phê nơi nhân vật Sal Paradise của Jack Kerouac dùng bữa với bạn gái người Mỹ gốc Mexico trong “On the Road”.
Xa hơn một chút về phía bắc, bạn sẽ đến Tòa án Công lý, nơi Charles Manson bị bỏ tù và bị xét xử, như đã được đưa tin trong cuốn sách bán chạy nhất về tội phạm có thật năm 1974 “Helter Skelter”, đồng thời cũng là nơi thám tử hư cấu Marlowe của Chandler Philip bị nhốt trong “The Long Goodbye”.
Cuối cùng, bạn sẽ đến Union Station. Bãi đậu xe và bãi cỏ nhỏ, dốc trên Phố Alameda là Khu Phố Tàu đầu tiên của thành phố.
Trong cuốn hồi ký gia đình tuyệt đẹp “On Gold Mountain” của nữ tác giả Lisa See, ông cố của cô sở hữu một cửa hàng ở đây.
Và trong cuốn tiểu thuyết “The Barbarian Nurseries” của tôi, một bảo mẫu người Mexico cùng hai cậu bé do cô ấy chăm sóc đã có chuyến phiêu lưu qua chính Nhà ga Union.
Có cuốn sách nói nào tôi có thể nghe khi bị kẹt xe ở LA không?
Los Angeles là nơi tiên phong cho tiểu thuyết tội phạm, vì vậy hãy bắt đầu với một câu chuyện trinh thám hay. “Devil in a Blue Dress” của Walter Mosley là tác phẩm tôi yêu thích. Cuốn tiểu thuyết kể về một người đàn ông lao động sinh ra ở Texas vô tình trở thành thám tử khi gỡ rối một bí ẩn đưa anh ta đến các khu dân cư da đen, da trắng và người Latinh của L.A. Nhân vật chính là người da đen bị cuốn vào một thế giới hào nhoáng, thối nát và phân biệt chủng tộc sâu sắc thời Jim Crow. Anh ấy khao khát những niềm vui đơn giản nhất của L.A. – niềm vui đã giữ chân rất nhiều người trong chúng ta ở đây: một ngôi nhà có khu vườn của riêng mình.
Tôi nên ghé hiệu sách nào khi ở L.A.?
Hiệu sách đầu tiên tôi muốn nhắc đến là Pickwick Books đã bị phá sản từ lâu trên Đại lộ Hollywood, cùng địa điểm nơi cô gái trẻ Susan Sontag bị bắt quả tang đang ăn trộm một cuốn “Doctor Faustus”. Còn hiện tại, tôi sẽ đề xuất hiệu sách đáng kính của Vroman, ở Pasadena, khu phố của tôi.
Và tôi thích lang thang qua những ngăn sách khổng lồ và đường hầm sách của The Last Bookstore – nhân tiện, đây là địa điểm diễn ra cảnh sex ướt át trong bộ phim chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết “Gone Girl”.
Tập thơ mà bạn nên đọc
Charles Bukowski đã thành danh ở Los Angeles, cũng như nhiều nhà thơ khác, bao gồm Eloise Klein Healy, Douglas Kearney, Amy Uyematsu và Sesshu Foster.
Nhiều nhà đánh giá văn học đã gọi Wanda Coleman, người qua đời vào năm 2013, là “người đoạt giải nhà thơ không chính thức của Los Angeles”. Những bài thơ của cô ấy kể về tuổi mới lớn trong khu phố Watts, chiến thắng thời thơ ấu trước những thủ thư phân biệt chủng tộc và những niềm vui cũng như nỗi khổ của việc làm mẹ đơn thân. Có thể bạn sẽ muốn bắt đầu với tập thơ “Mercurochrome” viết vào năm 2001 của cô ấy.
Cuốn sách nào sẽ cho bạn cái nhìn sâu sắc về lịch sử ẩn giấu của thành phố?
Trở lại thập niên 90, Mike Davis đã gây chấn động với “City of Quartz”, kể lại những câu chuyện về các xã hội chủ nghĩa bị lãng quên, những đám cháy rừng, sự ra đời của tựa game trinh thám L.A. Noire và những vụ bê bối của tầng lớp trâm anh thế phiệt.
“City of Inmates” của Kelly Lytle Hernández cho thấy Los Angeles, ngay từ khi thành lập, là nơi giam giữ hàng loạt người dân và sự phản kháng của người dân đối với cảnh sát.
Và cuối cùng, trong tác phẩm “The Los Angeles Plaza” của William D. Estrada, chúng ta sẽ thấy ba thế kỷ lịch sử của thành phố diễn ra trong một số dãy nhà xung quanh quảng trường thành phố. Estrada kể lại một câu chuyện với dàn nhân vật vô cùng đa dạng, từ những người Tongva đã xây dựng nhà thờ Tây Ban Nha đầu tiên của thành phố, cho đến Emma Goldman theo chủ nghĩa vô chính phủ và các thương gia người Mỹ gốc Nhật bị đưa đến các trại tập trung trong Thế chiến II. Cuốn sách này, giống như rất nhiều cuốn khác về quê hương tôi, vẽ nên một bức tranh về Los Angeles hoàn toàn quen thuộc: một thành phố của sự hòa trộn văn hóa vĩnh viễn, nơi mỗi ngày mang đến những cuộc gặp gỡ và đấu tranh mới.
———-
Những cuốn sách về Los Angeles mà Héctor Tobar đề xuất
- “Writing Los Angeles: A Literary Anthology” của David L. Ulin
- “The Day of the Locust” của Nathanael West
- “Twilight: Los Angeles, 1992” của Anna Deavere Smith
- “Slouching Towards Bethlehem” của Joan Didion
- “Always Running: La Vida Loca, Gang Days in L.A.” của Luis J. Rodriguez
- “Curse of the Starving Class” của Sam Shepard
- “The People of Paper” của Salvador Plascencia
- “Eat the Mouth that Feeds You” của Carribean Fragoza
- “Angels Flight” của Michael Connelly
- “Ask the Dust” của John Fante
- “City of Night” của John Rechy
- “On the Road” của Jack Kerouac
- “Helter Skelter” của Vincent Bugliosi của Curt Gentry
- “The Long Goodbye” của Raymond Chandler
- “On Gold Mountain” của Lisa See
- “Devil in a Blue Dress” của Walter Mosley
- “Mercurochrome” của Wanda Coleman
- “City of Quartz” của Mike Davis
- “City of Inmates” của Kelly Lytle Hernández
- “The Los Angeles Plaza” của William D. Estrada
Những cuốn sách của Héctor Tobar: “The Tattooed Soldier”, “The Barbarian Nurseries” và “The Last Great Road Bum”. Cuốn sách mới nhất của ông “Our Migrant Souls” thuộc thể loại hư cấu và mang tính cá nhân, đề cập đến cuộc di cư của cha mẹ ông từ Guatemala và quá trình lớn lên của anh ấy ở Los Angeles.
– Nguồn: The New York Times –
