Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời tại lâu đài Balmoral ở Scotland ngày 8/9, thọ 96 tuổi. Cung điện Buckingham thông báo lúc 18h30 ngày 8/9 (0h30 ngày 9/9 giờ Hà Nội).
Thái tử Charles, 73 tuổi, người được chỉ định thừa kế ngai vàng từ năm ba tuổi, hiện trở thành Vua Charles III, và sẽ được chính thức công bố tại Cung điện St James’s ở London trong thời gian sớm nhất có thể.
Elizabeth II (Elizabeth Alexandra Mary; sinh ngày 21/4/1926) là Nữ hoàng của Vương quốc Anh và của 14 quốc gia có chủ quyền khác. Bà sinh ra ở Mayfair, London, là con đầu lòng của Công tước và Nữ công tước xứ York (sau này là Vua George VI và Nữ hoàng Elizabeth).
Bà sở hữu tất cả số lượng cá heo của Anh, là người bảo trợ cho Hiệp hội bồ câu Hoàng gia. Khi tham gia vào quân đội, bà đã được đào tạo làm tài xế và thợ máy và có thể thay lốp xe tải, tháo rời động cơ ô tô rồi lắp chúng lại…
- Cho tới nay, bà là một trong những người trị vì nước Anh lâu nhất, chỉ sau Nữ hoàng Victoria, với thời gian trị vì 63 năm, 216 ngày.
- Có lời đề nghị Elizabeth và em gái của mình là Margaret, di cư sang Canada trong Chiến tranh Thế giới thứ II, nhưng đáp lại lời đề nghị này, thân mẫu của Elizabeth đã nói một câu nói nổi tiếng: “Những đứa trẻ sẽ không đi đâu hết nếu không có tôi”.
- Bà được sinh ra bằng phương pháp mổ đẻ.
- Khi Nữ hoàng Elizabeth II kỷ niệm 60 năm trị vì vào thứ hai vừa qua, bà đước xếp ở vị trí 66, sau Pakubuwono Indonesia XII trong số các quân vương trị vì lâu nhất trong lịch sử. Đứng đầu là Sobhuza II của Swaziland với 82 năm, 254 ngày trị vì.
- Năm 1928, Winston Churchill đã mô tả Elizabeth khi bà được hai tuổi là “một nhân cách. Cô bé phảng phất uy quyền và chín chắn đáng ngạc nhiên trong một đứa trẻ.
- Lễ đăng quang của bà vào năm 1953 đã được truyền hình khắp Khối thịnh vượng chung, và ước đoán có khoảng 20 triệu người xem ở Anh, 100 triệu người ở Bắc Mỹ theo dõi băng ghi lại.
- Một đoàn Hướng đạo nữ, Đoàn Cung điện Buckingham số 1, được thành lập đặc biệt khi bà 11 tuổi để Elizabeth có thể giao tiếp với những cô gái cùng lứa tuổi
- Khi còn nhỏ, bà được những người thân trong gia đình gọi bằng cái tên “Lilibet”
- Bà gia nhập Đội quân Lãnh thổ Bổ trợ Phụ nữ, được huấn luyện để trở thành tài xế và thợ cơ khí.
- Bà đem lòng yêu mến hoàng tử Philip khi chỉ mới 13, còn hoàng tử Philip khi đó 18 tuổi.
- Vào đầu năm 1952, Elizabeth và Philip có chuyến thăm đến Úc và New Zealand đi qua Kenya, vua cha George VI qua đời khi bà không có mặt tại Vương Quốc Anh và bà trở thành Nữ hoàng.
- Thời điểm Elizabeth kết hôn, khối Thịnh vượng chung chưa hoàn toàn hồi phục sau chiến tranh; nên Công chúa đã phải để dành các phiếu được phân phối để mua vật liệu may váy cưới, do Norman Hartnell thiết kế, được may bằng tơ lụa của Trung Quốc.
- Philip có các chị em gái kết hôn với những quý tộc Đức có liên hệ với Đức quốc xã, nên đã không được mời đến dự đám cưới của Elizabeth và Philip của ngày 20 tháng 11 năm 1947 .
- Tại lễ đăng quang Elizabeth mặc áo dài do Norman Hartnell thiết kế, có đính những biểu tượng hoa của các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung gồm cả lá phong của Canada.
- Theo cựu Bộ trưởng Anh Tony Benn, Nữ hoàng nhận thấy “khá thất vọng” về cựu Thủ tướng Canada, Pierre Trudeau.
- Sự dũng cảm của Elizabeth, cùng tài nghệ cưỡi ngựa của bà đã được thể hiện trong buổi lễ Trooping the Colour hàng năm năm 1981. Sáu phát súng nhắm vào bà từ khoảng cách gần khi bà đang cưỡi ngựa dọc theo The Mall, nhưng bà vẫn bình tĩnh điều khiển ngựa. Cảnh sát nhanh chóng tìm ra tên tội phạm, Marcus Sarjeant-17 tuổi, sau đó bị kết án 5 năm tù.
- Elizabeth đã nhận được hơn 3.000.000 bức thư trong suốt thời gian trị vì của mình.
- Nữ hoàng đã gọi năm 1992 là một “năm tồi tệ” (nguyên văn: annus horribilis) của bà trong bài phát biểu ngày 24-11-1992. Đây là năm chứng kiến con gái của bà ly dị, một đứa con trai ly thân và đứa khác gặp trục trặc trong hôn nhân. Lâu đài Windsor bị thiệt hại nặng sau vụ cháy, và chế độ quân chủ ngày càng bị chỉ trích và bị công chúng dòm ngó.
- Năm 2003, bà phải trải qua cuộc phẫu thuật cả hai bên đầu gối.
- Trong lễ chào đón Nữ hoàng đến Đại hội đồng Liên Hợp Quốc năm 2010, Tổng thư ký Ban Ki-moon đã ca ngợi bà là “nơi neo đậu của thời đại của chúng ta”.
- Một nhân viên bảo vệ đã từ chối cho bà đi vào vị trí riêng tại Lễ hội đua ngựa Hoàng gia Windsor năm 1991 vì nghĩ rằng bà là thân nhân bị lạc của ai đó.
- Hai năm trước, tạp chí Forbes ước tính tài sản của Elizabeth tại thời điểm đó là 450 triệu USD Mỹ.
- Khi nói chuyện với Nữ hoàng, thông thường người ta sẽ bắt đầu bằng Your Majesty (Thưa bệ hạ) và sau đó là Ma’am (Thưa bà).
- Sinh nhật của bà được tổ chức chính thức tại Canada vào thứ hai ngày 25 tháng 5 năm ngoái. Bà đã từng tổ chức ngày sinh nhật ở Canada chỉ một lần, vào năm 2005.
- Elizabeth có bốn người con – Charles, Anne, Andrew và Edward – nhưng họ đã kết hôn tới 6 lần. Chỉ có Edward, người đã kết hôn với Sophie Rhys-Jones vào năm 1999 là không ly dị.
- Nữ hoàng là người bảo trợ của hơn 600 tổ chức từ thiện và các tổ chức khác, bao gồm cả Hiệp hội bồ câu Hoàng gia.
- Kể từ năm 1952, Elizabeth đã được phong tặng gần 400.000 danh hiệu và giải thưởng.
- Nữ hoàng có cùng ngày sinh nhật (21/4) với nhà văn Charlotte Bronte, diễn viên Anthony Quinn, Charles Grodin và Tony Danza, ca sĩ Michael Franti và Iggy Pop, và vận động viên bơi lội Alex Baumann.
- Nữ hoàng là nguyên thủ của nhiều quốc gia và có lãnh thổ cai trị lớn nhất thế giới. Bà đã đến thăm hơn 125 quốc gia trong 60 năm trị vì của mình.
- Trong số những món quà mà Elizabeth nhận được có cả báo đốm Mỹ, những con lười từ Brazil và hải ly đen từ Canada. Bà cũng đã nhận được dứa, trứng, vỏ ốc, cây phong, tôm và áo choàng lông.
- Bà đã ngồi làm mẫu cho khoảng 140 bức chân dung. Bao gồm cả bức chân dung 3 chiều.
- Vào năm 1969, Elizabeth đã gửi một trong 73 Thông điệp Chúc mừng Apollo 11 đến NASA nhân sự kiện lịch sử lần đầu tiên đổ bộ lên mặt trăng; thông điệp này được khắc lên một đĩa silicon nhỏ hiện vẫn nằm trên mặt trăng.
- Nữ hoàng đã gửi bức thư điện tử đầu tiên của mình vào năm 1976.
- Trong lần sinh nhật năm 18 tuổi, Elizabeth đã được tặng con chó corgi đầu tiên, đặt tên là Susan. Kể từ đó, bà đã sở hữu hơn 30 con corgis. Susan được đi cùng Nữ hoàng và Hoàng thân Philip trong tuần trăng mật của họ.
- Nữ hoàng đã từng xem Eastenders và Coronation Street (những vở kịch và bộ phim nhiều tập nói về đời sống trong xã hội)
- Như tuyên bố trong một đạo luật ban hành năm 1324, thì tất cả các loài cá tầm, cá voi, cá heo, cá heo mỏ trong vòng 5km vùng biển của Anh, đều thuộc quyền sở hữu của Nữ hoàng.
- Từ khi lên ngôi, 4 chân dung của Nữ hoàng đã xuất hiện trên tiền xu Canada. Đầu tiên chân dung bà được vẽ bởi Mary Gillick năm 1953. Chân dung Nữ hoàng năm 1965 được vẽ bởi Arnold Machin mô tả bà đội một chiếc vương miện nạm ngọc. Năm 1990, một bức chân dung hoàng gia mới được thiết kế bởi một nghệ sĩ Canada. Hình ảnh Nữ hoàng hiện nay được thiết kế vào năm 2003 bởi Susanna Blunt của Vancouver.
- Thân mẫu của Elizabeth, trong những cuốn tự truyện về sau, nói rằng đã phản đối cuộc hôn nhân của Elizabeth của Philip, thậm chí còn gọi Philip là thằng Đức (The Hun)
- Nữ hoàng sử dụng túi xách của mình để báo hiệu cho nhân viên. Nếu muốn rời khỏi một bữa ăn tối trong vòng năm phút, bà sẽ đặt nó trên bàn. Nữ hoàng di chuyển cánh tay để thông báo cho các trợ lý biết bà đã mệt mỏi khi phải nói chuyện.
- Elizabeth đã từng giáng chức một người hầu khi anh ta cho con chó corgi của bà uống rượu whisky.
- Who loves ya’, baby? Elizabeth là một fan hâm mộ của bộ phim truyền hình Kojak những năm 1970, với sự tham gia của Telly Savalas.
- Vào năm 1992, Thủ tướng Australia khi đó là Paul Keating đã bị phản đối khi ông phá vỡ nghi thức ngoại giao hoàng gia bằng việc đặt tay vào lưng Nữ hoàng Anh.
- Người ta ước tính Nữ hoàng Anh đã đội hơn 5.000 chiếc mũ khác nhau trong suốt thời gian trị vì của mình. Bà thường đội những chiếc mũ yêu thích khoảng 20 – 30 lần.
- Elizabeth thích đọc tiểu thuyết tội phạm kinh dị của tác giả PD James, Agatha Christie và Dick Francis.
- Năm 1982, Nữ hoàng đã gặp một tình huống nguy hiểm khi bà thức dậy trong phòng ngủ ở Điện Buckingham và thấy một người lạ, Michael Fagan, đang ở trong phòng của bà. Vẫn bình tĩnh, trong khoảng mười phút, và qua hai cú điện thoại đến tổng đài cảnh sát của cung điện, Elizabeth đã nói chuyện với Fagan khi tên này đang ngồi ở chân giường cho đến khi trợ lý của bà ập đến.
- Nữ hoàng đã hạ thủy 23 con tàu, đầu tiên là chiếc thiết giáp hạm HMS Vanguard vào tháng 11 năm 1944.
- Bà là thành viên đầu tiên của Hoàng gia được trao thưởng một đĩa vàng. Hơn 100.000 bản copy của đĩa Party At The Palace – ghi âm tại buổi hòa nhạc công cộng đầu tiên trong vườn tại Điện Buckingham – đã được bán hết ngay trong tuần đầu phát hành.
- Hoàng tử Philip đặt tên cho con vật cưng của Nữ hoàng là “xúc xích” và “cải bắp”.
- Chiếc nhẫn đính hôn của Elizabeth được thiết kế từ kim cương trên vương miện thân mẫu của Philip. Sau đám cưới vào năm 1947, họ đã nhận được hơn 10.000 điện tín chúc mừng và 2.500 món quà.
- Nữ hoàng và Hoàng thân Philip có chung bà cố là Nữ hoàng Victoria.
- Nữ hoàng kiện báo The Sun sau khi báo này xuất bản toàn văn bài phát biểu của bà năm 1992, hai ngày trước khi nó được phát sóng. Sau đó bà đã chấp nhận lời xin lỗi và tặng 200.000 bảng Anh tiền bồi thường để làm từ thiện.
- Nữ hoàng là người duy nhất ở Anh có thể lái xe mà không cần giấy phép hoặc số đăng ký xe. Bà cũng không có hộ chiếu.
- Elizabeth đã đến Canada hơn 30 lần. 23 trong số đó là những chuyến thăm chính thức
- Elizabeth là người duy nhất trong Hoàng gia được đào tạo về cơ khí.
- Nữ hoàng đã giới thiệu một giống chó mới gọi là “dorgi” sau khi phối một con corgis với giống chó Dachshund.
- Tại lễ đăng quang vào năm 1953, áo choàng của bà quá nặng đến nỗi phải yêu cầu Tổng giám mục Canterbury giúp đỡ.
- Cô có 9 ngai vàng của hoàng gia – một tại Thượng viện, hai tại Tu viện Westminster, và sáu chiếc ở phòng ngai vàng tại Cung điện Buckingham
- Elizabeth cao 5-foot-4 (khoảng 1m63). Điều đặc biệt là nữ diễn viên Helen Mirren, người đóng vai bà trong bộ phim The Queen năm 2006, cũng cao 5-foot-4.
- Khi cha cô bất ngờ trở thành vua năm 1936 sau khi Edward VIII thoái vị, em gái Margaret, lúc đó 6 tuổi, nói với Elizabeth: “Điều đó có nghĩa là chị sẽ trở thành Nữ hoàng”.
- Nữ hoàng Elizabeth II, hoặc là “The British Monarchy” đã gia nhập mạng xã hội Facebook vào năm 2010. Hơn một nửa triệu người hiện đang “like” trang này, nhưng không ai là “friend” (bạn bè) của bà.