Nhìn cảnh anh Ba Khía lúng ta lúng túng trong bộ vest con Lụa may cho cha trong ngày cưới mình, ai cũng rưng rưng nhiều xúc động. Đến lúc, anh rung rung cầm ly rượu đại diện nhà gái phát biểu trong lễ vu quy thì mọi người đều đưa tay quệt nước mắt.
Anh Ba Khía ít học, ảnh nói vỏn vẹn có hai câu vậy nè: ” Cuộc đời tía chỉ có hai lần tía nhớ nhất: Lần thứ nhất là khi tía ẵm con từ tay má con và lần thứ hai là tía thấy con đi lấy chồng. Tía chỉ mong con gái tía hạnh phúc, dù tía có hi sinh cũng được”
Ảnh nói có vậy mà con Lụa khóc nức nở. Nó hiểu tía nó. Tía nó chỉ là một nông dân nghèo không có ruộng đất, toàn đi làm thuê làm mướn. Tía nó có một cái nhà lá tồi tàn cất trên gò đất do ông bà để lại. Cái nghèo buộc tía nó phải sống đơn côi cho đến khi nó xuất hiện trong đời tía nó. Cái ngày định mệnh đem nó đến với tía khi tía nhận má nó về cưu mang. Lúc đó, má nó đang có bầu bị người ta hất hủi, không có nơi nương tựa. Tía thương tình mang về cho tá túc và chăm sóc má nó lúc sanh đẻ. Đẻ xong được bốn tháng, má bỏ đi để lại nó cho tía. Đó là những tháng cực nhọc nhất của tía nó trong vai gà trống nuôi con mà nó đâu phải con ruột của tía.
Năm nó vào lớp một, bạn bè chọc bảo nó con hoang. Nó chạy về hỏi tía, tía đưa tay lau nước mắt nó, tía nói: ” Tía không sinh ra con nhưng từ khi tía nhìn thấy con thì con là con ruột của tía rồi. Ai nói sao thây kệ nó đi con. Tía thương con bự như ông trời vậy đó nghen!” Rồi tía giả đóng ông trời khệnh khạng, nó cười vang nghĩ: ” Ừ kệ, tía thương mình là đủ.”
Năm nó mười tám tuổi chuẩn bị thi đại học thì tía nó bị tai biến ngất ngoài đồng, miệng méo xệch một bên. Nó chạy từ trường vào trạm xá mà nước mắt ròng ròng, lỡ tía có chuyện gì nó mồ côi sao chịu nổi. Nó cứ chạy chạy thật nhanh đến trạm xá ngoài Chợ Đào thì tía đã tỉnh. Tía bị liệt nửa bên trái, tía nằm tía khóc. Nó vừa đi học vừa chăm tía, nó thương tía đứt ruột đứt gan mà không biết làm sao giúp tía.
Rồi không biết sao tía gọi người đến gả nó cho con nhà giàu xóm trên. Tía muốn giải thoát nó. Nó đi học về thấy người ta đến đông nghịt, tía ngồi cái bàn giữa nhà nhìn nó. Tía kêu nó lại, tía nói tía gả nó cho con trai dì Mười Xuân, tía nói người ta hứa sẽ cho nó ăn học đến nơi đến chốn.
Nó nghe mà nức nở, nó quỳ gối gục mặt trên chân tía, nó hỏi: ” Tía gả con rồi tía ở với ai? Ai sẽ lo cho tía khi tía đang bệnh tật?”
Tía nó nghèn nghẹn bảo: ” Tía cực khổ nuôi bây từ nhỏ đến giờ. Bây không phải con ruột của tía, bây đi đi cho tía bớt gánh nặng.”
Nó lạy tía nó, nó khóc rấm rứt: ” Từ lúc con biết suy nghĩ, tía đã là cha ruột của con. Con không đi đâu hết. Con lạy tía đừng đuổi con đi. Con sẽ đi học, sẽ làm thêm, sẽ lo cho mình để tía không cần lo cho con. Con lạy tía!”
Nó cứ dập đầu lạy tía. Hai cha con ôm nhau khóc, những người xung quanh cũng im lặng nước mắt chảy theo, dì Mười Xuân cũng lẳng lặng rút về.
Đến ngày, Lụa thi đại học, tía đưa nó một bọc đỏ, tía cho nó mấy chỉ vàng tía dành dụm cả đời. Tía dặn nó yên tâm thi, tía sẽ lo cho nó học hành đàng hoàng như người ta. Nó chỉ biết dạ, lòng nó dấy lên tình thương vô bờ bến dành cho tía. Nếu không có tía nó đã là đứa trẻ mồ côi, nếu không có tía nó đã lang thang đầu đường xó chợ, nếu không có tía nó làm sao biết được tình cha ấm áp như thế nào…
Năm nó 20 tuổi thì má về, má xin nhận lại nó. Má bảo sẽ trả tía thật nhiều tiền, tía nói với má: ” Tui hông bán con Lụa, bà cứ hỏi nó, nó muốn sao thì tụi chịu vậy!” Rồi tía bỏ ra trước hiên ngồi. Má năn nỉ nó, má hứa cho nó cuộc sống giàu sang, má nó không đẻ được nữa nên nó là đứa con duy nhất. Nó nhìn theo dáng tía, nó nói với má: ” Má về nhận lại con là con vui rồi. Nếu ngày đó, tía bỏ con thì sao má? Má biết tía nghèo nhưng tía chưa bao giờ từ chối con điều gì cả. Tối nào, tía cũng rửa chân con bằng nước ấm, tía bảo cho con dễ ngủ, tía lo bùn lắm chân con, tía sợ con nhớ má tủi thân.”
Má nó nấc nghẹn, nó nói tiếp: ” Con và tía trải qua những lúc cực khổ nhất rồi. Con thương tía, giờ tía bệnh tật yếu nửa người, đi đứng khó khăn, con không bao giờ bỏ tía. Má dìa đi!” Má nó gật đầu, nước mắt chảy thành dòng, ngoài hiên tía nó cũng quặn thắt theo từng lời nó nói.
Người ta hay nói: Mỗi người chúng ta gặp trong cuộc đời này đều có một ý nghĩa gì đó. Đối với anh Ba Khía – Nó như một ngôi sao nhỏ trong xanh vô tình rớt xuống mảnh đời cơ cực của anh. Ngôi sao bé nhỏ ấy đã soi sáng cuộc sống anh, làm cho nó hết đơn côi, ý nghĩa và cao cả hơn. Có lẽ vì vậy mà anh đặt nó tên Lụa, một loại vải quý được rút ruột từ những sợi tơ tằm thương yêu trong lòng tía nó.
* Quê nội của Mận.
