Một mẹo nhỏ tôi nghĩ ra trong phòng ngủ của mình tình cờ trở nên phổ biến và đã tiến vào 40 000 căn hộ của người dân Trung Quốc và Ấn Độ. Nhưng thật ra thì ban đầu tôi chỉ đang cố gắng giải quyết vấn đề của chính mình mà thôi.
Vấn đề là đây: tôi bị ho khan. Bầu không khí ngoài cửa sổ của tôi trông như thế này
Thời điểm đó, tôi sống trong một bầu “khó quyển thời tận thế” (note: chơi chữ air-pocalypse từ tác giả) ở Bắc Kinh, và cuối cùng thì tôi cũng đã hiểu vì sao vào mùa đông năm nay gần như tuần nào tôi cũng bị cảm lạnh.
Tôi đã nghĩ rằng giải quyết vấn đề cũng đơn giản thôi. Tôi chỉ cần mua một cái máy lọc không khí. Nhưng cái máy mà mọi người đang truyền tai nhau lại có giá tận $2000!
Kể cả cái máy “rẻ” nhất cũng đã tận $500. Tôi là một nghiên cứu sinh ngành tâm lý. Tôi không có hàng ngàn đô để trang bị cho căn hộ của mình với máy lọc khí.
Nhưng tôi đã nghĩ rằng điều này thật nhảm nhí. Một bầu không khí an toàn thật sự có giá tận một ngàn đô sao?
Đây là đoạn mà tôi muốn nói rằng tôi đã nghiên cứu một cách rất chuyên sâu, nhưng như thế thì tôi lại thành một thằng bốc phét. Trên thực tế, tất cả các thông tin tôi cần đều đến từ trang Wikipedia này.
* Bộ lọc Hepa có thể lọc đến 99% các chất từ không khí, có kích thước nhỏ đến 0.3mm và kích thước to hơn (hoặc nhỏ hơn nữa!)
Những bộ lọc thần kỳ này được phát minh vào những năm 1940. Vì không ai đăng ký quyền sở hữu, nên tất cả mọi người đều có thể sản xuất nó. Và nó rẻ vì nó được làm từ những sợi tổng hợp, như chất liệu của những chiếc cặp sách hoặc áo phông.
Vì tôi ở Trung Quốc, tôi rất nhanh có thể tìm được một nhà máy sản xuất bộ lọc HEPA, mua một cái với giá $15, và gắn nó vào cái quạt tôi có ở nhà.
Trông nó chẳng đẹp chút nào. Tôi không có thứ gì để gắn bộ lọc lên, vậy nên tôi đã dùng một cái thước đo tôi tìm thấy trong tủ của căn hộ mà tôi đang thuê.
Ok, vậy là nó đã có những thành phần chính của một cái máy lọc khí, vậy thì về lý thuyết là nó có hoạt động, nhưng ngoài đời thì sao? Tôi đã bỏ ra $30 để làm một cái máy lọc khí, và sau đó tôi ra ngoài, dùng $300 để mua một cái máy đếm hạt phân tử.
Hành động đó hơi ngớ ngẩn, nhưng tôi muốn được biết một cách chắc chắn. Sau 5 tuần, tôi có thể thấy một đống chất bẩn trên bộ lọc.
Nhưng tôi muốn biết liệu nó có thật sự giúp lọc những hạt phân tử nhỏ xíu có thể đi sâu vào lá phối của chúng ta không. Cái máy đếm hạt phân tử đó có thể cho tôi biết điều đấy.
Đây là những gì bộ máy lọc khí tự chế đã làm đối với những hạt phân tử 0.5mm trong phòng ngủ của tôi trong vòng 8 tiếng.
Tôi đã thử nghiệm đi thử nghiệm lại – trong hàng trăm ngày, với một căn phòng được kiểm soát, một cái quạt mạnh hơn, chống lại những bộ máy lọc phí từ những hãng lớn mà tôi đã mượn từ những người bạn giàu có của tôi. Cuối cùng thì tôi cũng có đủ số liệu để tự thuyết phục chính mình. Chiếc máy lọc khí $30 tự tạo này đã loại bỏ một số lượng đáng kể các hạt phân tử trong căn phòng ngủ tại Bắc Kinh của tôi. Tôi muốn nói với thế giới rằng những chiếc máy lọc khí $1000 kia chặt chém tiền của chúng ta. Tôi đăng tất cả những số liệu và cách thử nghiệm lên để ai cũng có thể thấy. Tôi viết một hướng dẫn cách làm máy lọc khí như cái của tôi.
Tôi đã nghĩ rằng một vài ông bạn mọt sách có thể sẽ chú ý đến bài đăng của tôi. Nhưng hoá ra là có rất nhiều người đang phải đối mặt với vấn đề này. Một ngày nọ, tôi thấy báo The Atlantic viết về chiếc máy lọc khí nhỏ của tôi.
Và Bloomberg.
Và BBC.
Tôi nghĩ rằng mẹo này khá đơn giản, nhưng tôi bắt đầu nhận được emails từ những người đang bối rối. “Tôi không thể tìm được loại quạt đó, tôi có thể dùng loại quạt này được không?” “Hay đấy, nhưng tôi quá lười để tự chế một cái”
Thế là tôi và hai người bạn đã dựng lên một website để chuyển phát những chiếc máy lọc khí tự tạo này của chúng tôi đến người dân Trung Quốc. Chúng tôi gọi nó là Smart Air.
Đó là 6 năm trước. Từ đó đến nay, chúng tôi đã chuyển phát những chiếc máy lọc khí này đến hơn 40 000 người dân Trung Quốc.
Và bởi vì Trung Quốc không phải đất nước duy nhất đang phải đối mặt với sự ô nhiễm không khí, chúng tôi bắt đầu tạo dựng Smart Air ở India, Mongolia, Philippines. Chúng tôi đang cố gắng gây quỹ để có thể sản xuất chiếc máy lọc khí có tương quan giữa phí tổn và hiệu quả tốt nhất thế giới!
Trong thời gian đó, tôi cũng hoàn thành bằng PhD của mình, và tôi vẫn là một bác sĩ tâm lý trong công việc hàng ngày của mình. Tôi KHÔNG PHẢI một chuyên gia về ô nhiễm không khí, chỉ là một con mọt sách đã đối mặt với một vấn đề mà tình cờ là vấn đề rất nhiều người đang phải đối mặt mà thôi.
Tôi chưa từng nghĩ một phát minh từ phòng ngủ của mình sẽ phổ biến tới hơn 40 000 người. Tôi đoán là sự mọt sách của mình đôi lúc cũng hữu dụng đó.
Hãy hít thở an toàn!
