Chào mọi người, em hiện đang chuẩn bị cho kỳ thi Đại học, dưới đây là đôi lời tâm sự của em về hoàn cảnh gia đình. Chuyện rất dài, em đã cố nói ngắn lại để thu gọn những gì em muốn kể.
Nhà em có bốn anh chị em tất cả, em là đứa thứ ba, trên em là một anh và một chị, bố mẹ em thuộc thế hệ đầu 7x. Nhà nội em xưa thuộc diện nghèo, bố em không được ăn học đầy đủ, nhưng sau vẫn tự mình khởi nghiệp, đến hiện tại có thể xem như gia cảnh khá giả nếu không có khoản nợ khổng lồ em đã nhắc đến ở tiêu đề. Trong nhà em, bố em là lao động chính, mẹ em làm nội trợ, hai anh chị lớn đều đã có gia đình riêng, chỉ có em và em em là vẫn còn được bố mẹ nuôi.
Bố em là dân kinh doanh, làm ăn phất lên nhưng rồi cũng vướng thua lỗ mà ôm vào mình một khoản nợ khổng lồ, lúc trước em không rõ, nhưng hôm nay em được mẹ kể thì là đâu đó gần 15 tỷ đồng: nhà cửa thế chấp, tiền vay họ hàng người quen… Đáng ra khoản nợ ấy đã được giải quyết từ rất lâu trước đây, hoặc chí ít con số cũng sẽ ít hơn rất nhiều nếu bố em trả nợ.
Mọi việc kinh doanh như nào xưa nay đều là do một tay bố em đảm nhiệm, thành hay bại cũng không có dấu tay của người khác. Kinh doanh thua lỗ là một chuyện, nhưng từ trước, thu được bao nhiêu bố em đều biến đó thành nguồn tiền tiêu sản mọi người à, dù là khi tiền bạc rủng rỉnh nhất đến khi vướng nợ vẫn đều như vậy. Mẹ em bảo, khi chưa có tiền, bố luôn vẽ ra kế hoạch sẽ làm gì để trả nợ, nhưng đến lúc tiền về trong túi rồi, câu chuyện nó chẳng còn như đã định nữa, bố xe đổ tiền vào những thứ vô bổ: bộ loa cả trăm triệu, ô tô mới, một đống điện thoại chả dùng đến, mấy bình rượu ngâm vô nghĩa… chứ tuyệt nhiên không nhớ gì đến trả nợ, hay nói đúng hơn, bố em luôn có cái tư duy “quỵt nợ” trong đầu.
Không biết bao nhiêu sổ đỏ của họ hàng đều bị bố em thuyết phục để đem cắm ngân hàng, mới đây, vợ chồng chị cả của em cũng đã đứng tên vay một khoản 13 tỷ, vốn là “vay chỗ này đập chỗ khác” để xử lý khoản nợ của bố em khi cả hai bố mẹ đã đều bị cho vào danh sách nợ xấu (chừng 10 tỷ). Lúc trước, vì bố em quá trì trệ trả nợ nên ngân hàng đường cùng chỉ đòi trả gốc, nay họ muốn lấy cả lãi nên bố em không chịu trả, tiền giữ trong túi và rồi biến thành những món đồ tiêu sản vô bổ, để rồi nay khoản nợ đã lên đến 15 tỷ.
Nhà chồng chị cả em trước đã cho bố vay một khoản để trả ngân hàng, lần đầu bố trả lại đúng hạn, nhưng lần sau vay 4 tỷ 5 đến nay đã là hạn trả nhưng mẹ bảo, bố vẫn như mọi khi – chẳng nói gì và xem như chuyện nợ nần chưa từng tồn tại. Nhà em không phải không có thu nhập, vài năm trước sau khi tự mình kinh doanh quá bết bát, bố em chuyển sang cho thuê cơ sở sản xuất và đến nay mỗi tháng thu nhập vẫn vài trăm triệu (mẹ em bảo chừng 4 đến 500 một tháng). Nghe đến đây chắc mọi người sẽ thấy quái lạ, sao có thu nhập mà nợ chỉ tăng thêm chứ chẳng giảm đi được xu nào theo thời gian. Lý do là bởi bố em có bao giờ nghĩ đến trả nợ đâu.
Không chỉ đơn giản là chi trả cho những món đồ đắt đỏ quái đản, bố em còn cá độ, bóng bánh nữa, tiền tới nhanh rồi đi cũng nhanh chẳng kém. Em còn mới biết rằng, thế mà bố em xưa giờ vẫn còn chuyện bồ bịch nữa mọi người ạ. Vấn đề tình cảm trong gia đình quá lằng nhằng nên chẳng thể kể hết ngay, em chỉ kể được vấn đề kinh tế trước.
Em học có thể xem như giỏi, nhưng chẳng giỏi đến độ đạt học bổng này kia dù em đã cố hết sức. Là con thứ ba nhưng em được chiều lắm, cũng vô tri chẳng biết gì về chuyện gia đình, có biết cũng không hình dung được về mức độ của nó. Lúc trước, bố em hay nói suông chuyện đưa em đi du học… và em vẫn cứ mộng mơ mãi, lớn dần thì cái ảo tưởng ý nó cũng dần bị bóp chết. Không phải mọi người chưa từng khuyên răn bố em vè chuyện nợ nần, nhưng bố em chẳng nghe lời ai, vẫn cứ giữ khăng khăng tư tưởng bảo thủ ý, lại là người có cái tôi cao, ưa khoe khoang (mẹ em gọi là bệnh sĩ diện) nên đã bao năm rồi cũng chẳng có tiến triển gì.
Mẹ em cho em xem tờ lá số của bố, em đọc và cũng thấy đúng đến rùng mình, trong đó cũng có dòng sẽ ôm kiếp nợ đến tàn đời, không muốn thừa nhận nhưng em cũng đã mường tượng ra được nguyên do vì sao rồi. Giờ làm sao bố em mới có thể thay đổi tư tưởng đây mọi người?
