PGS.TS Đỗ Duy Cường – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai nhận định, năm nay sốt xuất huyết đến sớm hơn mọi năm.
Mắc sốt xuất huyết lại nghĩ bị Covid-19
Theo PGS Cường, ngay từ đầu tháng 5, tháng 6, Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã rải rác tiếp nhận bệnh nhân nhập viện và hiện Trung tâm đang điều trị cho 6 ca sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo.
Trường hợp thứ nhất là bệnh nhân Đỗ Thị V. (83 tuổi, địa chỉ Hoàng Mai – Hà Nội), nhập viện ngày 22/6. Ba ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân xuất hiện sốt cao kèm đau đầu nhiều, mệt mỏi. Bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp và K vú đã phẫu thuật 3 năm.
Bệnh nhân đến khám tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, xét nghiệm phát hiện sốt xuất huyết Dengue, kèm theo các biểu hiện như tràn dịch màng phổi/tràn dịch màng bụng. Bệnh nhân là người cao tuổi, có nhiều bệnh nền, được chẩn đoán sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo nên đã được nhập viện theo dõi, điều trị kịp thời nay đã qua cơn nguy kịch.
PGS.TS Đỗ Duy Cường (ngoài cùng, bên trái) thăm khám cho bệnh nhân sốt xuất huyết đang điều trị tại Trung tâm Nhiệt đới. Ảnh BVCC
Một trường hợp khác là bệnh nhân Trần Thị M. (60 tuổi, quê ở Hải Hậu – Nam Định) nhưng hiện tại hàng ngày đang bán rau tại chợ Tân Mai, Hoàng Mai, Hà Nội. Trong suốt 5 ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân bị nôn và đau thượng vị, sau đó sốt cao, đau đầu, nôn vài lần, không chảy máu mũi, không chảy máu chân răng.
Ngày 22/6, bệnh nhân đến khám và nội soi dạ dày tại Trung tâm Tiêu hóa gan-mật-tụy, xét nghiệm Dengue dương tính nên được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới. Lúc này tiểu cầu hạ chỉ còn 10 G/L, tình trạng cô đặc máu, có tràn dịch màng phổi, thoát huyết tương….
“Do thời gian này đầu vụ dịch, nhiều người khi bị sốt thì nghĩ là do mắc Covid-19, cúm hoặc một số bệnh khác nên không nghĩ mình mắc sốt xuất huyết. Chỉ đến ngày thứ 4, thứ 5, lúc đó máu bị cô đặc và có biểu hiện tiểu cầu hạ thấp, hoặc trên các bệnh nhân có biểu hiện bệnh lý nền, cơ địa phụ nữ có thai,… thì mới đến viện.
Lúc đó, bệnh nhân phải truyền tiểu cầu hoặc dung dịch cao phân tử, một số trường hợp nặng dẫn đến suy đa tạng như men gan tăng, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu,….”, PGS Cường cho biết.
Dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết chuyển nặng
PGS Cường cho biết, khi bị sốt xuất huyết, nguy hiểm nhất là khi người bệnh có tiểu cầu giảm mạnh.
“Các dấu hiệu tiểu cầu giảm nhanh thường có các biểu hiện như xuất huyết chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết ngoài da, rong kinh-rong huyết (nữ giới), đi ngoài ra máu hoặc có hiện tượng cô đặc máu như chân tay lạnh, nôn mửa, đau bụng vùng gan, tụt huyết áp, men gan tăng cao, tràn dịch màng bụng-màng phổi… Lúc này, người bệnh cần đi khám ngay để được điều trị kịp thời.
Tuy nhiên, việc truyền tiểu cầu chỉ tiến hành khi nào xuống thấp dưới 5 G/L hoặc có biểu hiện chảy máu. Sau khi hết sốt vài ngày, tiểu cầu sẽ tăng trở lại bình thường”, PGS. Cường nhấn mạnh.
Theo các bác sĩ, người bệnh sốt xuất huyết muốn chẩn đoán mức độ giảm tiểu cầu để phòng ngừa có thể làm xét nghiệm máu khá đơn giản và cho kết quả nhanh trong vòng 1 vài giờ.
Ở người khỏe mạnh, số lượng tiểu cầu trung bình từ 150 – 450 G/L. Khi sốt xuất huyết, xét nghiệm công thức máu sẽ thấy số lượng bạch cầu giảm, số lượng tiểu cầu giảm và hematocrit tăng (máu cô đặc). Mức nguy hiểm khi tiểu cầu giảm dưới 50 G/L.
“Người dân khi có biểu hiện sốt nên đến bệnh viện để làm xét nghiệm công thức máu và xét nghiệm chẩn đoán đơn giản như NS1Ag để phát hiện sốt xuất huyết sớm từ những ngày đầu tiên.
Nếu đúng sốt xuất huyết sẽ được các bác sĩ theo dõi, tư vấn và điều trị kịp thời. Một số trường hợp có thể điều trị tại nhà, không nhất thiết phải nhập viện nếu không có chỉ định, tránh dẫn đến quá tải bệnh viện”, PGS Cường chia sẻ.
Theo PGS Cường, hiện nay một số bệnh dịch khác vẫn còn (Covid-19, cúm, thủy đậu,…) nên dễ chẩn đoán nhầm với sốt xuất huyết. Nếu như vậy có thể dẫn đến điều trị phác đồ sai, nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, bác sĩ các tuyến cũng cần cập nhật hướng dẫn chẩn đoán của Bộ Y tế để xử lý điều trị đúng.
Để phòng sốt xuất huyết, do hiện nay chưa có vaccine, việc phòng bệnh vẫn chủ yếu là phòng tránh muỗi đốt, vệ sinh môi trường không cho muỗi đẻ trứng, kết hợp các biện pháp diệt loăng quăng bọ gậy. Hiện nay bước vào đầu mùa mưa, cần tiến hành phun muỗi tại những nơi có phát hiện ca bệnh tránh dịch bệnh lan rộng.
