A: Felix An
Việt Nam: Vượt lên trên chính khả năng của mình, trong số các quốc gia có GDP bình quân đầu người tương tự, trong các cuộc thi học thuật quốc tế, do nguồn lực hạn chế mà Việt Nam không có nền giáo dục hàng đầu so với nhiều quốc gia giàu có trên thế giới.
Là một quốc gia có thu nhập trung bình thấp, Việt Nam có thể gây bất ngờ cho bạn về thứ hạng trong các cuộc thi hoặc đánh giá học thuật quốc tế, có thể là PISA hoặc Toán, Lý, Hóa và Tin học. Được dự đoán sẽ ngang hàng với Indonesia, Philippines, Colombia, Peru và những nước khác thuộc nhóm thu nhập trung bình, nhưng thực tế không phải như vậy.
Đây là thứ hạng của Việt Nam trong kỳ thi Olympic Toán, Lý, Hóa và Tin học quốc tế [xem hình phía dưới]
Đối với Olympic Toán học, tính đến năm 2019, Việt Nam đứng thứ 8 về tổng số huy chương vàng.
Đối với Olympic Hóa học, tính đến năm 2019, Việt Nam đứng thứ 14 về tổng số huy chương vàng.
Đối với Olympic Vật lý, tính đến năm 2019, Việt Nam đứng thứ 13 về tổng số huy chương vàng.
Đối với Olympic Tin học, tính đến năm 2019, Việt Nam đứng thứ 13 về tổng số huy chương vàng.
Xin cho bạn biết, Việt Nam là nước tham dự sau tất cả các kỳ thi Olympic, ngoại trừ môn Tin học
Olympic Toán học đầu tiên được tổ chức vào năm 1959. Việt Nam tham gia lần đầu tiên vào năm 1974.
Olympic Vật lý đầu tiên được tổ chức vào năm 1967. Việt Nam tham gia lần đầu tiên vào năm 1981.
Olympic Hóa học đầu tiên được tổ chức vào năm 1968. Việt Nam tham gia lần đầu tiên vào năm 1996
Cập nhật: Tính đến năm 2020, chỉ có Olympic Hóa học vừa mới công bố kết quả. Các kỳ thi Olympic Toán và Tin học sẽ được tổ chức vào cuối năm nay, còn Olympic Vật lý sẽ bị hủy bỏ do đại dịch đang diễn ra. Đây là kết quả của Việt Nam trong kỳ thi Olympic Hóa học 2020 nếu bạn quan tâm.
Cả 4 thí sinh Việt Nam dự thi Olympic Hóa học quốc tế 2020 đều đoạt HCV, trở thành đội có thứ hạng cao thứ hai sau Mỹ.
Đây là kết quả tại Olympic Hóa học quốc tế tốt nhất từ trước đến nay của Việt Nam.
Huy chương vàng là Nguyễn Hoàng Dương, học sinh lớp 11 đến từ Hà Nội, Lý Hải Đăng, học sinh lớp 12 đến từ Hải Phòng, Đàm Thị Minh Trang, học sinh lớp 12 đến từ tỉnh Nam Định và Phạm Trung Quốc Anh, học sinh lớp 12 đến từ Nghệ An ở miền Trung Việt Nam, theo kết quả công bố hôm thứ Năm.
Đăng đạt điểm cao nhất trong bốn người – 97/100 – đứng thứ 5 trong tổng số 231 thí sinh, trong khi Dương đứng thứ 9, Anh thứ 15 và Trang 22. Thành tích của họ giúp Việt Nam đứng thứ hai trong tổng số 60 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia.
Năm ngoái, Việt Nam đã giành được hai huy chương vàng và hai huy chương bạc, đứng thứ năm trong số 80 đội.
Điều này đã đưa Việt Nam lên vị trí thứ 12 trong kỳ thi Olympic Hóa học, trước đó Thái Lan và Ấn Độ, hai quốc gia xếp ngay trên, không có huy chương vàng năm nay.
Ngoài 4 kỳ thi Olympic đó, đây là kết quả của Việt Nam trong một số kỳ thi đánh giá học thuật quốc tế khác.
Đối với bảng xếp hạng PISA năm 2015, Việt Nam đứng thứ 22 về môn Toán, thứ 8 về Khoa học và thứ 33 về môn đọc hiểu, ngang bằng với các nước thế giới thứ nhất của OECD và cao hơn đáng kể mức trung bình của OECD về Toán và Khoa học
Đối với điểm trung bình của các môn toán, khoa học và đọc hiểu, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 21, xếp hạng chỉ gồm các nước phát triển về kinh tế (có thể ngoại trừ Trung Quốc).
2, Đối với bảng xếp hạng PISA 2018:
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Việt Nam đạt 505 điểm (xếp thứ 13) trong bài thi đọc, 496 (xếp thứ 24) bài thi môn toán và 543 (xếp thứ 4) bài thi môn khoa học.
3, Kết quả TIMSS. Như đã minh họa rõ ràng,Việt Nam là một nước nằm ngoài tỷ lệ thu nhập của mình.
4, Đối với mức trung bình tổng hợp của thành tích PISA và TIMSS, học sinh Việt Nam (và Trung Quốc) là những học sinh có thành tích cao nhất ở khu vực Đông Á và Thái Bình Dương đang phát triển. Do đó, Việt Nam được xếp vào danh sách quốc gia có “ Thành tích trên mức trung bình ”. Lưu ý rằng có 3 hạng ở đây: Thành tích ở top đầu (Singapore, Đài Loan, Hàn Quốc, Đặc khu hành chính Hồng Kông, Đặc khu hành chính Ma Cao, Nhật Bản, Thượng Hải-Trung Quốc), thành tích trên trung bình (Việt Nam, Bắc Kinh / Giang Tô / Quảng Đông-Trung Quốc) và thành tích dưới mức trung bình (Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philipines).
Theo một báo cáo mới, học sinh Việt Nam là một trong những học sinh có thành tích học tập tốt nhất Đông Nam Á, thậm chí còn cùng các các học sinh Trung Quốc vượt qua các nước phát triển bên ngoài khu vực.
Việt Nam đã vượt qua Philippines, Indonesia, Malaysia và Thái Lan để chỉ đứng sau Singapore về điểm số trong các bài kiểm tra PISA và TIMSS, Ngân hàng Thế giới cho biết trong báo cáo mới nhất của mình.
Tại Châu Á Thái Bình Dương, Việt Nam và Trung Quốc đạt điểm trên trung bình và Singapore là quốc gia Đông Nam Á duy nhất lọt vào top những quốc gia có thành tích tốt nhất.
Báo cáo “Phát triển thông minh hơn: Học tập và Phát triển Công bằng ở Đông Á và Thái Bình Dương” của Ngân hàng Thế giới xếp hạng học sinh theo điểm trung bình có trọng số từ các bài kiểm tra mà học sinh đã thực hiện kể từ năm 2000 cho Chương trình Đánh giá Học sinh Quốc tế (PISA), và kể từ năm 2003 cho Xu hướng nghiên cứu Toán học và Khoa học Quốc tế (TIMSS).
[…]
Điều này cho thấy khi bắt đầu đi học tiểu học, trẻ em ở Việt Nam có năng lực và kỹ năng nhận thức tương đương với các trả em ở ba nước so sánh. Tuy nhiên, đến cấp ba, học sinh Việt Nam vượt xa các học sinh ở các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp về môn toán. Ở độ tuổi 10 và 12, học sinh trung bình của Việt Nam có thành tích tốt hơn tất cả, trừ những học sinh dẫn đầu ở Ethiopia, Ấn Độ và Peru.
Đối với những người không biết rõ, bạn có thể được thông cảm vì dự đoán Việt Nam ngang bằng hoặc kém hơn các nước có cùng trình độ phát triển. Trên thực tế, một số người trong số họ dự đoán Việt Nam có thành tích tệ hơn Indonesia, Thái Lan và Malaysia.
Điểm PISA dựa trên lĩnh vực khoa học, thực tế so với dự đoán.
Việt Nam: 525 (thực tế), 394 (dự đoán)
Malaysia: 443 (thực tế), 463 (dự đoán)
Thái Lan: 421 (thực tế), 440 (dự đoán)
Indonesia: 403 (thực tế), 422 (dự đoán)
Không có gì ngạc nhiên khi Việt Nam dẫn đầu ASEAN về số lượng công bố toán học trên các tạp chí ISI (tính đến ngày 1 tháng 1 năm 2019)
Vậy đâu là lý do giúp Việt Nam vượt trội hơn về thành tựu giáo dục?
Dưới đây là một vài lý do:
1, Những áp lực to lớn mà trẻ em Việt Nam phải trải qua trong những năm học ở trường, sự kỳ vọng của cha mẹ là một yếu tố rất lớn. Các lớp học thêm là tiêu chuẩn, không phải là ngoại lệ. Phải tham gia các lớp học thêm vào buổi tối hoặc vào cuối tuần.
2, Chương trình dạy Toán, Lý, Hóa khó vô lý, đặc biệt là môn Toán, đối chiếu với Hoa Kỳ vào cùng cấp học có vẻ như dễ nghe (Toán trung học Hoa Kỳ có vẻ như bài của học sinh lớp 5 và 6 Việt Nam). Môn Toán cao cấp được giảng dạy cho học sinh Việt Nam từ cấp 3 trở lên.
3, Các học sinh “sáng giá” ngay lập tức được chọn để bồi dưỡng chuyên sâu về môn học mà mình xuất sắc, thông qua một quy trình chọn lọc khắt khe: thi học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh và cấp quốc gia. Những học sinh này sau này sẽ là đại diện của Việt Nam trong các kỳ thi Olympic như đã liệt kê ở trên.
4, Mặc dù nguồn lực hạn chế, Chính phủ Việt Nam dành 20% ngân sách hàng năm, hay 5% GDP cho giáo dục .
5, Có lẽ quan trọng nhất là trọng tâm và uy tín của nền giáo dục Việt Nam luôn đặt lên hàng đầu, nó vượt qua mọi giai đoạn phát triển và tiếp tục cho đến ngày nay.
Văn hóa Việt Nam quan điểm giáo dục như thế nào có thể tóm gọn nhất trong 3 câu thành ngữ, tục ngữ sau:
Tôn sư trọng đạo (尊師 重 道): Tôn trọng giáo viên, coi trọng việc học .
Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (一字 為 師 ， 半 字 為 師): Một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy .
Muốn sang thì bắc cầu Kiều, muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy: Muốn qua sông, con phải xây cầu. Muốn con học giỏi, con phải yêu quý, kính trọng thầy cô.
Kết luận: Tôi sẽ không xem nền giáo dục của Việt Nam là ở trình độ thế giới hay hàng đầu thế giới, vì rõ ràng là chưa có và còn rất nhiều điều để ta chờ trong tương lai. Tuy nhiên, những thành tựu của học sinh, giáo viên và các nhà giáo dục trên bình diện quốc tế cần được tôn trọng và là minh chứng cho thực tế rằng một quốc gia đang phát triển về kinh tế có thể làm tốt như các quốc gia phát triển trong một số chỉ số về giáo dục.
____
[https://www.quora.com/Which-country-does-what-…/…/Felix-An-4]
