Hình dưới là một ngọn núi với hàng ngàn hộp sọ bò rừng Bizon ở miền Tây nước Mỹ năm 1870.

by admin

Cách đây rất lâu, những con vật này đã cai trị cả một vùng đồng bằng rộng lớn Bắc Mỹ, từ Canada đến Mexico, cho tới tận ranh giới phía Tây của dãy núi Appalachian. Những người từng nhìn thấy chúng di cư hàng năm đã kinh hoàng mà kể rằng, đó giống như một biển bò màu đen kịt, di chuyển rầm rầm làm rung cả mặt đất. Thuộc họ móng guốc, chúng chính là những con bò rừng Bizon mà ta quen gọi là bò rừng Mỹ. Sự thật, chúng đã từng là loài động vật có vú với số lượng cá thể lớn nhất thế giới, lên tới 50 triệu con trước khi người châu Âu di cư tới châu Mỹ. Và chỉ trong một thời gian ngắn, “dân số” của bò rừng chỉ còn lại 2.000 cá thể.

Trước khi người châu Âu khám phá ra châu Mỹ, người da đỏ nơi đây coi bò rừng Mỹ là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, ví dụ như các tộc người Blackfeet, Cheyenne, Sioux, Comanche. Bò rừng Bizon là thức ăn chính của thổ dân, là nguồn cung cấp nguyên liệu và thực phẩm vô tận phục vụ cuộc sống thiết yếu như máu, sữa, thịt, xương. Sừng bò được họ sử dụng làm mũi tên, nẹp, xẻng, thuốc. Xà phòng, nến cũng được nấu lên từ chất béo của bò, thịt, cơ ngoài dùng để ăn, phần còn lại để nấu keo. Đuôi bò cũng được tận dụng triệt để làm roi da trang trí hay bàn chải. Chính vì những lí do này mà bò rừng châu Mỹ bị thổ dân nơi đây săn bắt.

Cách thức săn bắt của người bản địa thực sự đáng “rùng mình”. Họ có thể tổ chức săn đơn lẻ từng con một hoặc thậm chí nhiều con một lúc. Cách đơn giản nhất để người thợ săn đánh gục một con bò mộng đó là mặc bộ quần áo giống như một con sói, giả vờ nhặt rác rồi từ từ tiến lại gần. Con bò rừng hầu như sẽ không để ý vì bị lầm tưởng và rồi, ở một khoảng cách đủ gần, không có gì khó để người thợ săn phóng tên và hạ gục con mồi. Một phương pháp khác được họ sử dụng để bẫy con thú là một đoàn người cùng lùa con bò vào bẫy hố đã giăng sẵn hay chỗ địa hình mềm, trơn trượt. Sau đó, họ sẽ dễ dàng tóm gọn con vật hoảng loạn không còn đường thoát. Những cách săn này tuy hiệu quả nhưng đặt trên toàn cục thì số lượng bò rừng giai đoạn này vẫn còn ổn định và chưa có sự thay đổi nhiều.

Người châu Âu có lẽ không hề muốn chia sẻ mảnh đất ấy với những thổ dân da đỏ. Biết bò rừng Bizon là nguồn sống của họ, người châu Âu đã tìm cách săn bắt tiêu diệt càng nhiều bò rừng càng tốt, làm cạn dần nguồn sống của thổ dân Anh-điêng, đẩy họ vào sâu trong rừng. Nguyên nhân trực tiếp này đã khiến số lượng bò giảm đi trông thấy. Thậm chí, nhiều người còn coi săn bò rừng là một thú vui tiêu khiển, một trò giải trí thượng lưu mạo hiểm. Sự tham lam và chạy đua theo lợi nhuận thúc đẩy những thợ săn lành nghề với vũ khí hiện đại vào cuộc. Họ săn, bắn chết bò rừng Bizon rồi lột da và để lại xác thối giữa thảo nguyên. Kết quả là số lượng bò rừng cũng từ đây sụt giảm nghiêm trọng, đặc biệt trong giai đoạn 1867 – 1884 bởi da bò Bizon rất được ưa chuộng trong ngành công nghiệp da ở châu Âu. Theo như cuốn General Pope and U.S Indian Policy, trong khoảng 2 năm 1872 – 1874, đã có hơn 7,5 triệu con bò rừng Bizon bị sát hại. Ngoài ra, một nguyên nhân nữa được các nhà khoa học chỉ ra cho sự tiêu diệt bò rừng Bizon chính là sự phát triển hệ thống đường sắt. Sau khi chiếm châu Mỹ, người châu Âu đã nhanh chóng phát triển hệ thống giao thông vận tải mà chủ yếu là đường sắt dẫn tới các mỏ, các lò mổ gia súc. Vì vậy, sự có mặt của bò rừng trên thảo nguyên rất nguy hiểm cho giao thông, thế nên chúng bị tàn sát không thương tiếc.

Nỗ lực đầu tiên để bảo tồn bò Bison chính là thành lập Vườn quốc gia Yellowstone với 24 cá thể đầu tiên. Tới năm 2016, quần thể này đã phát triển thành 5.000 cá thể. Tại thời điểm hiện tại, có khoảng 30.000 cá thể bò hoang dã ở miền Tây Mỹ và dự định đạt mốc 400.000 cá thể được chăn nuôi như gia súc trong 50 bang. Vườn quốc gia Badlands hiện là nhà của hơn 1.200 con bò rừng bison, sinh sống trong một khu vực giới hạn bởi hàng rào rộng 233 km2 ở phía tây. Việc bổ sung thêm vùng đồng cỏ ở phía bắc giúp mở rộng phạm vi môi trường sống của chúng lên hơn 323 km2. Dự án được phối hợp thực hiện bởi Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (WFF), Quỹ Công viên Quốc gia Mỹ, Tổ chức Bảo tồn Động vật hoang dã, Hiệp hội Lịch sử Tự nhiên Badlands và Vườn quốc gia Badlands. Gần 750.000 USD sẽ được sử dụng để xây dựng 72 km hàng rào xung quanh môi trường sống mới của bò rừng bison.

lịch sử thế giới hiện đại

4

You may also like

Leave a Comment