Trong 96 ngày ở Ukraine, tôi đã tường thuật trên thực địa từ hầu hết mọi thành phố lớn của đất nước và chứng kiến cuộc chiến lớn đầu tiên ở châu Âu trong hơn 80 năm – và sự tàn phá đáng kinh ngạc mà cỗ máy chiến tranh Nga gây ra.
Từ cuộc xung đột đó, tôi tin rằng Hoa Kỳ không chuẩn bị sẵn sàng để giành chiến thắng trong cuộc chiến lớn tiếp theo chống lại những kẻ thù ngang hàng.
Cuộc chiến ở Ukraine đã đặt ra những điều kiện cần thiết để giành chiến thắng trên chiến trường ngày nay về các mặt: vũ khí tinh vi, chính xác và tầm xa, cũng như khả năng giữ cho binh lính trên chiến trường được cung cấp đủ các vũ khí đó để cân bằng chi phí thời chiến .
Ukraine đặt hy vọng vào các loại pháo thông thường như lựu pháo M777, Hệ thống tên lửa cơ động cao (HIMARS) của Mỹ và Hệ thống tên lửa phóng nhiều lần M270 (MLRS) của Anh và Mỹ để cản bước tiến chậm nhưng chắc của Nga ở miền Đông Ukraine.
Nếu được cung cấp nhanh chóng và với số lượng đủ lớn, những vũ khí tầm xa này có thể giúp đẩy lùi người Nga từ những nơi mà họ đã chiếm được ở đó.
Ukraine đã nhận được vũ khí hiện đại từ Hoa Kỳ và các đồng minh NATO khác với số lượng lớn. Theo một số ước tính, Hoa Kỳ đã tặng một phần ba kho dự trữ tên lửa chống tăng Javelin cho Kyiv, mang lại hiệu quả đáng kể.
Những tổn thất mà Nga phải gánh chịu trong cuộc xung đột này là không thể tin được. Oryx, một nhóm chuyên theo dõi tổn thất thiết bị của Nga bằng cách kết hợp thông tin nguồn mở, đánh giá mức tiêu hao phương tiện của Nga là 4.424. Tuy nhiên, con số này chỉ phản ánh các khoản tổn thất được xác nhận trực quan và do đó, đây là một ước tính thận trọng.
Theo một số ước tính, Nga có thể đã mất tới 1/4 tổng số phương tiện hiện có chỉ trong hơn 3 tháng giao tranh.
Joseph Stalin từng được cho là đã nhận xét về khả năng của Liên Xô trong việc chịu đựng tổn thất và tiêu hao binh lực cũng như thiết bị, nói rằng “số lượng có chất lượng riêng của nó.”
Câu trích dẫn có thể là ngụy tạo nhưng nhấn mạnh hướng đi mà Thế chiến thứ hai, cũng như cuộc xung đột hiện tại ở châu Âu, đang hướng tới: một cuộc chiến tranh tiêu hao lâu dài là loại xung đột mà ưu thế thuộc về các quốc gia sở hữu dây chuyền sản xuất mạnh mẽ để duy trì lượng cung cấp lâu dài về thiết bị và đạn dược. Hoa Kỳ đã không chiến đấu kiểu này trong hơn 80 năm.
Trong một bài phát biểu gần đây, Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky cho biết, Nga đã phóng 2.606 tên lửa các loại vào Ukraine kể từ đầu cuộc xung đột này, tấn công các mục tiêu trên khắp quốc gia lớn thứ hai châu Âu. Cuối tuần này, hơn ba tháng sau cuộc xung đột, một loạt tên lửa tấn công Kyiv và phá vỡ cảm giác bình yên tương đối vốn có trên thủ đô sau cuộc tấn công thất bại của Nga vào thủ đô Ukraine.
Không rõ Nga có thể duy trì loại pháo kích kiểu này trong bao lâu. Nga đang cố gắng tìm kiếm nguồn chip máy tính, huyết mạch của vũ khí hiện đại, và bổ sung các khoản chi tiêu và tổn thất lũy kế trên chiến trường.
Vì các lệnh trừng phạt công nghệ do Mỹ đứng đầu, Nga đang đứng trước cuộc khủng hoảng chip máy tính. Sự thiếu hụt của Moscow trầm trọng đến mức họ tháo các bộ phận bán dẫn từ máy giặt và máy rửa bát để giữ cho cỗ máy chiến tranh của mình hoạt động.
Tập đoàn Uralvagonzavod và Nhà máy Máy kéo Chelyabinsk – hai trong số các nhà sản xuất xe quân sự lớn nhất của Nga – đã cắt giảm sản xuất vì thiếu các bộ phận công nghệ cao từ châu Á và phương Tây.
Ở những vị trí phía sau chiến tuyến ở Ukraine, Nga đã đưa các thiết bị cũ vào biên chế, xe tăng và các phương tiện khác trước đây sử dụng rộng rãi chip máy tính thì bây giờ dựa vào các thành phần analog.
Ukraine cũng đã hứng chịu những tổn thất to lớn trong cuộc xung đột lớn đầu tiên của thế kỷ 21. Nhưng, được thúc đẩy bởi viện trợ quân sự và tài chính từ Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác, nền dân chủ Đông Âu vẫn tiếp tục chiến đấu.
Trong chuyến đi tường thuật của tôi trên khắp Ukraine, lời khẩn cầu được nghe nhiều nhất từ các lực lượng vũ trang Ukraine là dành cho đạn pháo thông thường – nhưng cũng dành cho tên lửa chống tăng Javelin và các loại vũ khí phòng không phương Tây mà Ukraine đã đưa vào phục vụ để tiêu diệt máy bay chiến đấu và máy bay trực thăng của Nga.
Tương lai của chiến tranh nghiêng về chip máy tính chứ không phải quay ngược lại. Hãy xem xét tên lửa chống tăng Javelin. Mỗi đơn vị Javelin chứa hơn 200 bộ phận bán dẫn, một con số khó có thể giảm khi vũ khí tầm xa, tiên tiến hơn sẽ sớm được đưa vào trang bị cho Bộ Quốc phòng.
Mỹ đã thực hiện tốt lời hứa trở thành “kho vũ khí của nền dân chủ” và giữ cho người Ukraine được cung cấp vũ khí chống tăng và phòng không hiệu quả nhất thế giới, nhưng ngay cả Mỹ cũng có giới hạn.
Sau nhiều chiến dịch kéo dài hàng thập kỷ ở Trung Đông chống lại những kẻ thù phi nhà nước, thiếu lực lượng thiết giáp và máy bay mạnh mẽ, dây chuyền sản xuất vũ khí tinh vi như tên lửa chống tăng Javelin và tên lửa phòng không Stinger đã bị bỏ quên, với các bộ phận quan trọng không còn được sản xuất tại Hoa Kỳ.
Giống như Nga, Hoa Kỳ phụ thuộc sâu vào chất bán dẫn từ các nhà cung cấp nước ngoài – chip cao cấp sản xuất tại Đài Loan và Hàn Quốc – hiện đang trong tình trạng khan hiếm nguồn cung do tình trạng gián đoạn sản xuất bị trầm trọng thêm bởi đại dịch COVID-19 toàn cầu.
Mặc dù chính quyền hiện tại muốn thông qua một dự luật nhằm thúc đẩy tài trợ các xưởng chế tạo chất bán dẫn trên đất Mỹ, nhưng phải mất nhiều năm nữa mới có bất kỳ sự thay đổi nào.
Nếu, như một số nhà phân tích dự đoán, cuộc xung đột lớn tiếp theo mà Hoa Kỳ phải đối mặt là với đối thủ Trung Quốc, nó sẽ đe dọa việc Mỹ tiếp cận đáng kể các chất bán dẫn ở Đài Loan và Hàn Quốc và có thể dẫn đến các kiểu tháo thiết bị để lấy phụ tùng như đã xảy ra với thiết bị của Nga ở Ukraine.
Điều cần thiết là cơ sở công nghiệp của Mỹ có thể nhanh chóng bổ sung các loại vũ khí này thông qua các chuỗi cung ứng bán dẫn an toàn. Nếu những điều kiện này không thể được đáp ứng, cuộc chiến tiếp theo sẽ diễn ra và thất bại sớm hơn nhiều so với dự đoán của bất kỳ ai.
Vào năm 1940, một năm trước khi Mỹ tham gia Thế chiến II, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã nói:
“Tôi muốn nói rõ rằng mục đích của Quốc gia là chế tạo, xây dựng với tốc độ nhanh nhất có thể mọi máy móc, kho vũ khí và nhà máy mà chúng ta cần để sản xuất vật liệu quốc phòng”.
“Chúng ta có con người, kỹ năng, sự giàu có và trên hết là ý chí.” Trong thế kỷ 21, Hoa Kỳ chắc chắn sở hữu những kỹ năng và sự giàu có để giành chiến thắng trong cuộc chiến tiếp theo của Hoa Kỳ. Nhưng Hoa Kỳ có ý chí không?
(Lược dịch bài viết “ Lessons for the U.S. War Machine From Russia’s Ukraine Debacle”, của Caleb Larson, nhà báo và là cây bút chuyên về quốc phòng, ở Berlin. Bài viết được đăng trên Newsweek ngày 8/7/2022, nêu quan điểm riêng của ông về bài học mà Hoa Kỳ cần rút ra từ cuộc xung đột ở Ukraine)
