Ngày còn nhỏ, tôi luôn ao ước mình sẽ sớm được trở thành người lớn.
Trong hình hài một đứa trẻ, tôi luôn cảm thấy bị kìm kẹp trong những giới hạn. Cho dù tôi luôn tự thấy mình già dặn, tôi không được tự ý làm điều gì mà chưa xin phép người lớn, và phải chấp nhận những khuôn khổ mà xã hội áp đặt lên mình.
Trong suy nghĩ của tôi lúc ấy, được làm người lớn, đồng nghĩa với việc có sự tự do để sống hoàn toàn theo ý mình. Một sự tự do mà tôi khao khát sớm đến ngày mình có được.
…
Lớn lên rồi, tôi nhận ra mình đã lầm.
Hay nói đúng hơn, tôi mới chỉ nhìn thấy một phần của câu chuyện.
Làm người lớn, đương nhiên là tự do hơn: không còn ai ngăn cấm mình đi chơi về muộn, không còn ai bắt mình phải làm những thứ mình chán ghét, không còn phải xin phép khi đưa ra những quyết định quan trọng…
Nhưng sự tự do, luôn đi cùng với trách nhiệm. Tự do càng nhiều, trách nhiệm cũng càng lớn.
Tự do, không phải chỉ là thích làm gì thì làm. Mà là phải tự quyết định được, giữa hàng tỷ thứ mình có thể làm, mình nên làm thứ gì? Khi không còn một yếu tố bên ngoài nào áp đặt lên mình cách sống, mình sẽ lựa chọn sống thế nào?
Bất kỳ sự lựa chọn nào mình đưa ra, cũng đều sẽ dẫn đến những hệ quả tất yếu. Có những sự lựa chọn tồi, dẫn đến những hệ quả tiêu cực mà rất có thể không phải chỉ riêng mình gánh chịu. Ngược lại, cũng có những sự lựa chọn phù hợp và khôn ngoan, cần được mình cẩn thận nhìn ra giữa muôn vàn phương án.
Như giáo sư tâm lý Jordan Peterson từng viết: “bạn sẽ trả giá cho tất cả những gì bạn làm và tất cả những gì bạn không làm”.
Ước mơ về một cuộc sống vô tư và buông thả, hóa ra là hão huyền và chẳng lãng mạn đến thế. Vì mai này sướng hay khổ, thành công hay thất bại, mạnh khỏe hay đau ốm… bản thân mình là người trải nghiệm trước tiên, và điều ấy phụ thuộc vào những quyết định do mình lựa chọn. Mình gieo “nhân” nào, gặt “quả” thế ấy.
Vậy nên: nếu như không có trách nhiệm với chính cuộc đời mình, thì sự tự do không giới hạn trước mắt, có khi chỉ là nhất thời và hư ảo.
Tự do, chính là “tự mình” và “do mình”.
…
Kết quả là giờ, khi đã đủ lớn để hoàn toàn được sống theo ý mình, tôi vẫn tự tạo ra cho mình khuôn khổ. Dù chẳng còn ai nhắc nhở, tôi vẫn đi ngủ sớm, vẫn chăm lo cho bản thân, và làm những công việc cần làm (cho dù đôi khi chẳng dễ dàng cho lắm).
Vì không phải sự ràng buộc nào cũng là xiềng xích, nếu như sự ràng buộc ấy là tự nguyện và hướng mình đến những giá trị lâu bền và tốt đẹp hơn. Và như người đời vẫn nói: “càng kỷ luật, càng tự do”.
Vậy nên, sự tự do của người lớn, không phải là thoải mái vượt qua mọi trật tự, mà là sẵn sàng nhận lấy trách nhiệm, để tự kiến tạo nên một trật tự phù hợp cho riêng mình.
Điều quan trọng là: bạn có sẵn sàng nhận lấy trách nhiệm ấy không?
Cosmic Writer
