Phong trào kháng chiến đang được đẩy mạnh trong bối cảnh Ukraine phản công ở miền nam.
Từ việc phá hủy cơ sở hạ tầng và các kho vũ khí, đến việc gửi các thông điệp viết bằng sơn cho các lực lượng Nga, hoạt động kháng chiến đang gia tăng ở Ukraine, đặc biệt là ở các khu vực phía nam bị chiếm đóng.
Phong trào Kháng chiến Ukraine Tự do, một nhóm do các công dân lãnh đạo, viết trên trang web của mình: “Chúng tôi đã thực sự phá hỏng kế hoạch hủy hoại Ukraine từ bên trong của Putin… Thậm chí vài tháng trước chiến tranh, chúng tôi đã bắt đầu huy động và đào tạo con người cho tất cả các cấp độ kháng chiến để bảo vệ Ukraine – quân sự, thông tin liên lạc, trợ giúp nhân đạo và ngoại giao ”.
Chủ yếu hoạt động ở các phần phía nam của vùng Zaporizhia bị chiếm đóng và xung quanh thành phố Kherson, nơi Ukraine đang tiến hành một cuộc phản công, hoạt động của quân kháng chiến đã trở nên phối hợp hơn kể từ khi bắt đầu chiến tranh.
“Theo tôi, các cuộc tấn công ngoạn mục, tinh vi và có tác động mạnh hơn ở Crimea, rất có thể là sự kết hợp giữa các hoạt động của lực lượng đặc biệt và sự hỗ trợ của địa phương”. Stefan Wolff, giáo sư về an ninh quốc tế tại Đại học Birmingham, cho biết “chúng làm gián đoạn về mặt chiến lược đường tiếp tế của Nga, làm suy yếu tinh thần và khả năng quân sự của Nga ở phía nam Ukraine và Biển Đen”.
Wolff lưu ý sự khác biệt giữa các nỗ lực địa phương – các kháng chiến quân- và các cuộc tấn công chủ yếu do các lực lượng đặc biệt Ukraine dàn dựng.
“Các cuộc tấn công vào đất liền Ukraine, chẳng hạn như ở khu vực Kherson, có nhiều khả năng là nỗ lực của địa phương và cho đến nay chủ yếu nhắm vào chính quyền chiếm đóng của Nga và các cộng tác viên địa phương nhằm làm suy yếu quyền kiểm soát của Nga đối với những khu vực này, đồng thời gửi đi một thông điệp thách thức và hy vọng đến những người dân đang phải chịu đựng sự chiếm đóng của Nga ở đó. “
Sự hợp tác giữa quân đội và quân kháng chiến Ukraine
Dường như có sự hợp tác cao độ giữa quân đội Ukraine và quân kháng chiến, những người đã cung cấp cho quân đội thông tin về lực lượng Nga và tình hình tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Alexander Lanoszka, một trợ lý giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Waterloo, nói với Al Jazeera: “Hoạt động kháng chiến dễ thấy nhất liên quan đến việc nhắm mục tiêu và ám sát các cộng tác viên địa phương và các nhà hoạt động thân Nga, cũng như tấn công vào các cuộc ‘tuần tra ban đêm’ có sự tham gia của quân đội Nga.“
“Các hoạt động khác bao gồm các hành động phản kháng nhỏ như treo cờ Ukraine, dán các tờ rơi và truyền đơn chống Nga, đồng thời tạo ra bầu không khí bất an chung cho các lực lượng chiếm đóng. Đã có báo cáo về việc quân kháng chiến cho nổ các đoàn tàu gần Melitopol. “
Những phiến quân này có ba nhiệm vụ cơ bản: phá hủy vũ khí và đường tiếp tế của quân đội Nga, chuyển thông tin cho quân đội Ukraine và làm mất tinh thần lực lượng chiếm đóng.
Alexander J Motyl, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Rutgers-Newark, nói với Al Jazeera, “Quân kháng chiến thường không chiến thắng trong các cuộc chiến tranh, nhưng họ có khả năng tàn phá hậu cần và cơ sở hạ tầng phía sau chiến tuyến. Khi được phối hợp với các hoạt động của lực lượng vũ trang chính quy, quân kháng chiến có thể quan trọng cả về chiến thuật và chiến lược”.
“Điểm mạnh chính của họ là: họ là người địa phương, những người được sự ủng hộ của người dân địa phương. Họ rất khó bị tiêu diệt. Kết quả là, các lực lượng chiếm đóng thường tấn công người dân địa phương để làm suy yếu sự hỗ trợ cho quân du kích.
“Phong trào kháng chiến Ukraine dường như đang tăng nhanh ở miền nam Ukraine, với phần lớn hoạt động tập trung vào các thành phố: Kherson, nơi các lực lượng vũ trang Ukraine sắp tấn công, Melitopol và Berdiansk, ở Zaporizhzhya.”
Motyl nói thêm rằng từ ngày 6 tháng 7 đến ngày 2 tháng 8, đã có 33 nỗ lực kháng cự được báo cáo.
“Trong số này, 17 nỗ lực liên quan đến hành vi phản đối bất bạo động, trong khi 16 nỗ lực liên quan đến bạo lực đối với người hoặc tài sản. Hầu hết các sự cố như vậy xảy ra ở Kherson, nơi các lực lượng vũ trang Ukraine đang chuẩn bị phản công. Chín sự cố đã xảy ra ở Donbas; bốn sự cố ở tỉnh Zaporizhia và Crimea; Motyl nói.
Những số liệu này làm nổi bật vai trò của hoạt động kháng chiến không vũ trang. Thường dân xé cờ Nga hoặc theo dõi các hoạt động di chuyển của quân đội Moscow và chuyển tiếp tọa độ tới Kyiv. Ít nhất, bất kỳ người Ukraine nào cũng có thể trở thành người cung cấp thông tin.
Nhưng việc đo lường kết quả của các kháng chiến này vẫn còn khó khăn.
Cả hai bên đều có lý do để phóng đại hoạt động kháng chiến, vì vậy cần thận trọng khi đọc dữ liệu chưa được xác minh.
Trong trường hợp của Ukraine, mục đích là làm mất tinh thần của quân đội Nga và động viên công dân của họ.
‘Kháng chiến sẽ phát triển’
Trong khi đó, Nga có thể sử dụng câu chuyện về các tay súng nổi dậy để biện minh cho các động thái của mình tại các khu vực bị chiếm đóng.
“Rất khó để định lượng tác động của chúng do tính bí mật đặc trưng cho cả hoạt động của kháng chiến và lực lượng chiếm đóng. Có một điều chắc chắn là quân đội Nga không chỉ phải lo lắng về các cuộc tấn công ở tiền tuyến mà còn cả các cuộc tấn công vào hậu phương của họ, có thể nhắm vào hậu cần, vật tư và thậm chí cả những cá nhân ở các vị trí có quyền lực”, Lanoszka của Đại học Waterloo cho biết .
Theo Motyl, trong khi việc đo lường ảnh hưởng của chúng rất khó khăn, “điều quan trọng là phong trào đang phát triển và ngày càng trở nên tích cực hơn. Điều đó chắc chắn không thể làm hài lòng người Nga ”.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, chính quyền chiếm đóng đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát cư dân vì cuộc kháng chiến đang diễn ra.
Trước khi bắt đầu chiến tranh, người dân Ukraine đã phản đối sự chiếm đóng của Nga ở Kherson – sau khi nó bị chiếm giữ – và được khen ngợi cho hành động mà nhiều người gọi là một hành động dũng cảm.
Phong trào kháng chiến có tiếp tục hay không, vẫn còn phải xem.
“Nếu quá khứ cho chúng ta biết bất cứ điều gì, thì đó là các phong trào như vậy có xu hướng phát triển và trở nên hiệu quả hơn theo thời gian,” Wolff nói.
Motyl đồng ý, nói: “Không có lý do gì để nghĩ rằng cuộc kháng chiến sẽ suy yếu bất cứ lúc nào trong tương lai gần. Ngược lại, nó chắc chắn sẽ phát triển và trở thành lực lượng bạo lực hơn nữa – đặc biệt là nếu các lực lượng vũ trang Ukraine tiếp tục dồn ép người Nga ở phía nam và không cho họ tiến ở phía đông”.
Nguồn: Thomas O Falk – AL JAZEERA
