Sau một năm làm headhunter, nhiều năm tuyển ban tổ chức cho các dự án tình nguyện, và nhiều lần tự chuẩn bị hồ sơ ứng tuyển, mình đã có cơ hội đọc qua hàng nghìn CV của nhiều đối tượng, ở nhiều level khác nhau trong sự nghiệp. Từ đó, mình đã rút ra được một vài insight từ góc nhìn của cả nhà tuyển dụng và ứng viên, hy vọng có thể giúp ích chút xíu cho các bạn học sinh, sinh viên chuẩn bị đi làm lần đầu tiên.
? Lead with Value – “Tôi có thể làm gì cho bạn?” thay vì “Tôi sẽ nhận được gì từ bạn?”
Đừng chỉ chăm chăm nói về bản thân và những điều “Em muốn…”. Đồng tiền đi liền giá trị mà, cơ hội học hỏi, lộ trình thăng tiến hay mối quan hệ cũng vậy, đều phụ thuộc vào giá trị thặng dư bạn tạo ra. Hãy tập trung thể hiện sự phù hợp của bạn với mô tả công việc (JD) và những giá trị bạn có thể đem lại cho nhà tuyển dụng trong CV bằng 3 tips sau:
✅ Keep it short and sweet: Chọn lọc kĩ càng và chỉ đưa vào CV những kinh nghiệm / kỹ năng / thành tích liên quan tới công việc bạn đang ứng tuyển. Mình có một bản CV general tổng hợp đầy đủ tất cả các mục Qualifications/Education, Paid employment, Voluntary work, Interests/Activities, Awards & Honors, References dài cả chục trang, nhưng mình không bao giờ “rải” CV này cho tất cả các cơ hội công việc / học bổng mà mình nhìn thấy, mà luôn cẩn thận nghiên cứu kỹ nhu cầu của từng nhà tuyển dụng và tạo một bản CV dài 1 trang dành riêng cho job đó.
✅ Cover letter – Thư ứng tuyển: Recruiter tụi mình hàng ngày đọc hàng chục thậm chí hàng trăm profile, và thường đọc lướt mỗi CV rất nhanh, chỉ trong khoảng 1 phút. Vậy nên việc đính kèm một cover letter ngắn gọn nêu động lực apply job và highlight những thành tích / kỹ năng nổi bật liên quan tới JD là rất rất rất cần thiết để tạo ấn tượng tốt và thuyết phục nhà tuyển dụng tiếp tục đọc kỹ CV của bạn.
✅ Write for clarity – Viết sao cho dễ đọc: Trong database của mình, các ứng viên Senior giỏi nhất thường dùng những từ ngữ rất ngắn gọn, dễ hiểu, trình bày CV rõ ràng, mạch lạc, nhấn mạnh in đậm đúng chỗ, còn nhiều bạn Junior hơn lại viết dài loằng ngoằng, cố nhồi nhét big words như đi thi IELTS Writing Task 2 á trời ? Năng lực thực sự thể hiện ở kết quả công việc, chứ không phải qua những từ ngữ đao to búa lớn lòng vòng khó hiểu, so please don’t bullsh*t!
? The Third Door – Kẻ khôn đi lối khác:
Một hộp đêm thường có 3 lối vào. Cánh cửa thứ nhất là cửa chính, nơi hàng dài người xếp hàng, thụ động chờ đợi và hy vọng người tiếp theo được vào là mình. Một thiểu số khác thì đi cánh cửa thứ hai: cửa VIP, dành riêng cho các tỷ phú và người nổi tiếng. Nhưng ít người biết rằng luôn luôn có cánh cửa thứ ba. Đó là lối vào mà bạn phải tách ra khỏi đám đông, chạy vào ngõ hẻm, cạy mở cửa sổ, lẻn qua nhà bếp hay làm thân với người phục vụ. Và đó chính là con đường để Bill Gates, Steven Spielberg, Lady Gaga, Larry King, Tim F trở thành những con người thành công như bây giờ, tất cả họ đều lựa chọn cánh cửa thứ ba – lối đi của những người thành công nhờ tư duy phá cách và sự tinh quái.
Công việc đầu tiên mình được nhận vào làm hồi 14 tuổi cũng là qua cánh cửa thứ ba. Hồi đó mình thần tượng một chị này dữ lắm, vừa thấy chị đăng lên story tìm người hỗ trợ dịch thuật là mình nhảy ngay và luôn vào inbox chị với một chiếc “tâm thư” mùi mẫn với hy vọng vớt vát cho quả CV literally-không-có-gì của một đứa nhóc sắp lên cấp 3. Ơ thế mà vẫn được chị hẹn cà phê phỏng vấn mới hay chớ:) Chị có vẻ cũng ưng ưng nhưng còn lưỡng lự lắm vì mình bé quá mà, thế là mình tung “đòn cuối” bằng cách offer làm không lương cho team chị trong vòng 1 tháng, sau 1 tháng mà chị không hài lòng về chất lượng công việc của em thì cứ thoải mái bye bye, em thì được cơ hội học hỏi còn chị cũng không mất gì. “Chả nhẽ con bé nó đã tha thiết vậy rồi mà mình vẫn từ chối thì tội ẻm quá”, thế là mình đã được đồng hành cùng chị trong gần một năm, support team vượt qua mấy mùa dự án cao điểm, và thu về được rõ là nhiều kinh nghiệm và nhiều tiền (so với một học sinh lớp 9) hihi.
3 TIPS nho nhỏ để “đi cửa sau” trót lọt:
1️⃣ Slide into people’s DMs – Nhắn riêng cho nhà tuyển dụng: Tuổi tác và kinh nghiệm của học sinh sinh viên tụi mình đều ít xíu xiu, apply đường thẳng làm sao đọ nổi với các anh chị senior. Vậy nên cứ tìm đến đúng Facebook hay Instagram của Hiring Manager, gửi một đoạn tin nhắn thật chân thành (nhưng đừng dài quá), đính kèm CV đã chuẩn bị sẵn, và chờ đợi vận may thui. Được reply hay không thì cũng hên xui nhưng ít ra là bạn đã thử shoot your shot rồi chứ không chỉ thụ động chờ đợi đúng hong?
2️⃣ Be an Opportunist – Chớp lấy thời cơ: Mình từng tuyển các vị trí mà client chỉ cần 1 headcount, candidate pool rất rộng, process lại ngắn, nên ứng viên apply trễ một vài ngày thôi là có thể job đã fill xong mất rồi. Lướt FB thấy thông tin học bổng hay cơ hội việc làm thú vị thì phải nhảy vô tìm hiểu và apply liền chứ đừng chỉ save vào đọc sau (sau khi đã quá deadline).
3️⃣ Make it a no-brainer to say yes – Giúp nhà tuyển dụng nói có thật dễ dàng: đề nghị làm việc không lương, hay xin một cuộc gọi reference check từ mutual friend “À bạn đó á hả, em bé đấy ngoan lắm, tiếng Anh khá, cậu cho vào thử đi ok mà?” là những cách mình đã dùng để giúp các anh chị cảm thấy không có lý do gì để không gật đầu cho con bé này một cơ hội. Quy trình tuyển dụng bài bản bao giờ cũng rất tốn công tốn của, tuyển nhầm người vào thì lại phải giải quyết thêm vụ feedback đền bù thôi việc, nên tin mình đi, nhà tuyển dụng nào cũng muốn say yes với một ứng viên tự tìm đến và tràn trề nhiệt huyết, chỉ cần bạn cho họ một lý do thôi: “Em tin mình làm được, anh chị chưa tin em làm được thì cho em thử 1 tháng. Sau 1 tháng mà em không làm được thì cứ cho em nghỉ, em sẽ không hỏi xoáy đáp xoay gì hết.”
Đi làm khi tuổi còn có đuôi -teen được hưởng nhiều đặc quyền lắm, mặc định là xưng “em” gọi anh chị, út ít được chiều nhất văn phòng, được học hỏi từ những người lớn giỏi giang, làm tốt một tí thôi là được khen ngợi động viên hết lời hihi, còn nhiều thiếu sót cũng dễ được thông cảm hơn và chỉ dạy tận tình. Nói chung là “vào đời” càng sớm càng sướng?
Chúc các bạn một mùa hè thật nhiều niềm vui và sự trưởng thành!
Bài viết có tham khảo và tổng hợp từ video chủ đề tương tự của anh idol Ali Abdaal và từ cuốn Kẻ khôn đi lối khác của chú Alex Banayan. Check them out các bạn ưi!
Nguồn: chị Như Huyền, group Schoolarship Hunter
