A. Nguyên lý chung
1. Đọc nghiên cứu khoa học về chất.
Chất nào có nhiều nghiên cứu khoa học độc lập chứng minh có tác dụng thì tạm tin.
2. Coi chừng các nghiên cứu khoa học do công ty tài trợ.
Nên mới nhấn mạnh nghiên cứu khoa học độc lập.
3. Có tồn tại việc các nhóm nghiên cứu manipulate dữ liệu để ra.
Nên mới bảo xem nhiều bài nghiên cứu.
Giới thiệu sách Bad Science về vụ này.
4. Lưu ý là có những món dân gian rất quen thuộc với chúng ta nhưng nghiên cứu chưa ra.
Ví dụ: cạo gió.
Vùng xám ở đây.
B. Nhóm chung
Vài chất đã có nhiều nghiên cứu chứng minh:
* Vitamin A, B3, B5, B6, B7/H, C, D3, E, K2. Lưu ý: dùng multivitamins không hiệu quả, vì hoàn cảnh hiệu quả để nạp các vitamin khác nhau.
* Dầu cá.
* Các kim loại nếu thiếu: Kẽm, Sắt, Calcium, Potassium Kali, Magnesium.
* Astaxanthin: chống oxy hoá.
* Bacopa: bổ não.
* Đông Trùng Hạ Thảo Cordyceps.
* Gấc: chống oxy hoá.
* gamma-Aminobutyric acid GABA: làm vui á.
* Gymnema: giảm thèm đường.
* Kava: giảm stress.
* Lutein: mắt.
* Lựu Pomegranate: chống oxy hoá.
* Melatonin: ngủ.
* Nghệ Turmeric Curcumin.
* Psyllium husk: giúp đi tiêu dễ hơn.
* Rau má Centella asiatica.
* Resveratrol: chống oxy hoá.
* Rhodiola: giúp tinh thần.
* Sâm Ginseng.
* Thistle: gan.
* Tribulus terrestris: testosterone.
* Việt quất Blueberry: chống oxy hoá.
* β-Glucans: tim mạch.
* Nghệ.
C. Nhóm các mẹ muốn uống vì đẹp
Collagen vào cơ thể break down ra thành các amino acid. Xin lưu ý chữ nguyên văn là “break down”. Có đợt có bạn bảo mình nói collagen vào cơ thể tạo-ra là trích dẫn sai.
Collagen có đến được da hay không thì cơ chế hoạt động cực kỳ phức tạp.
Nghiên cứu 1: 15% số mẫu báo cáo có cải thiện khi uống collagen.
Nguồn
Daily consumption of the collagen supplement Pure Gold Collagen® reduces visible signs of aging
Maryam Borumand & Sara Sibilla
Nghiên cứu 2: Có cải thiện.
Nguồn
Oral supplementation of specific collagen peptides has beneficial effects on human skin physiology: a double-blind, placebo-controlled study
Proksch E, Segger D, Degwert J, Schunck M, Zague V, Oesser S.
D. Nhóm tập thể hình
1. Vài chất đã có nhiều nghiên cứu chứng minh:
* Whey.
* Casein.
* 9 amino acid cơ thể không tổng hợp: Phenylalanine, Valine, Threonine, Tryptophan, Methionine, Leucine, Isoleucine, Lysine, Histidine.
* 6 amino acid có điều kiện: Arginine, Cysteine, Glycine, Glutamine, Proline, Tyrosine. Lưu ý Tyrosine làm đen da.
* Carnitine.
* Citrulline: pre workout.
* Co-enzyme Q10: cơ.
* Conjugated linoleic acid: chống viêm.
* Creatine: tăng sức.
* Nitric Oxide NO: pre workout.
* β-Alanine: tăng performance.
* β-Hydroxy β-methylbutyric acid HMB: cơ.
Công dụng và cơ chế hoạt động chi tiết của các chất trên: xin đọc báo cáo khoa học và/hoặc hỏi bác sĩ.
2. Tác giả không chuyên thể thao nên chưa nghiên cứu steroids, growth hormones, hormone therapy.
Cũng không định dùng.
3. Trai KHÔNG nên dùng đậu nành, đậu hũ. Lý do: estrogen.
Tập thể hình mà rối loạn hormone thì tệ hơn người không tập.
E. Nhóm trị bệnh, người cao tuổi
Nên hỏi bác sĩ, đừng tuỳ tiện.
F. Lưu ý sử dụng
1. Ăn uống đầy đủ.
2. Nhớ canh liều lượng.
3. Coi chừng các phản ứng phụ nếu có.
Ví dụ: sạn trong cơ thể, không tiêu, rối loạn tiêu hoá, bón, đau đầu, choáng váng, ợ hơi heartburn…
Nên hiểu kỹ cơ thể mình và hiểu kỹ chất.
4. Có nhiều công ty khai man thành phần.
FDA Hoa Kỳ có công bố công khai các cảnh báo các công ty gian dối.
Vì thế, dùng TPCN Mỹ thì có thể dễ dàng kiểm chứng ngược lại với FDA.
5. Y học tính có xác suất.
6. TPCN để quá hạn vẫn uống được.
TPCN để quá hạn lâu thì mất tác dụng, chứ không đến nỗi uống vào là chết.
7. Nên tách bạch ra chất vs. phương thức bán hàng.
* Đa cấp xấu nếu bắt cộng tác viên đóng tiền cọc để ép đi bán.
* Đa cấp xấu nếu hành động đầu tiên là bán hàng cho cộng tác viên.
* Chưa kết luận các công ty đa cấp xấu vì sản phẩm không tốt, cần kết luận của cơ quan quản lý về chất lượng sản phẩm.
* Cơ quan quản lý ra cảnh báo công ty đa cấp thì nghĩa là tệ lắm rồi, ai ham tiền nhào vô chết ráng chịu.
* Không phải đa cấp sang Việt Nam mới nhiễm xấu. Cách tổ chức cố ý xấu thì nước nào cũng xấu.
8. Bổ sung: dùng protein quá mức cần thiết tăng uric acid.
9. Không cần phải cãi nhau với những người không trích dẫn nổi nghiên cứu khoa học đã qua kiểm định (scientific peer review).
G. Disclaimer
Tác giả không phải là bác sĩ.
Đây là các ghi chú từ việc đọc kết quả nghiên cứu khoa học.
Tác giả có dùng qua hết các chất được đề cập trong bài, nhưng chưa đủ để đưa ra khuyến nghị. Nên hỏi bác sĩ và tự đọc nghiên cứu khoa học.
Tác giả làm lố lên nhưng vẫn béo, ok?
