Đối lập với ý kiến “hiện tại nhà nước cần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát”, PGS. TS Trần Đình Thiên (Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế) lại cho rằng “cần mở tín dụng, bơm tiền cho doanh nghiệp”, giải thích về điều này, ông khẳng định:
Nếu sợ lạm phát đến mức co rúm lại, tê liệt cả thì không được! Tôi cho rằng trong các điều kiện và tình thế hiện thực của Việt Nam, trong điều kiện bất thường thì có thể chấp nhận lạm phát ở mức 5-6% để “kích hoạt” kinh tế.
Nghĩa là trong một chừng mực nhất định, cần và có thể mạnh dạn bơm thêm tiền cho nền kinh tế. Nền kinh tế đang gặp khó khan, đang “lạnh” đi sau 2 năm vất vả với covid và đứt chuỗi thì phải làm nóng trở lại, bằng cách bơm tiền ra. Chỉ nhân danh quyền lợi người tiêu dùng thì không đủ, mà phải nhân danh sự sống còn của nền kinh tế, để doanh nghiệp đứng dậy được.
Lý giải vì sao lại cần bơm thêm tiền mặc dù đã có các chính sách tài khóa và hỗ trợ phục hồi cho doanh nghiệp sau dịch, PGS. TS Trần Đình Thiên nói thêm:
Phải nói là Chính phủ cũng rất quyết liệt trong việc đốc thúc giải ngân vốn đầu tư công. Nhưng thực tế cho thấy “đốc” kiểu gì cũng vẫn chậm vì vướng ở bên trong, ở cơ chế và hệ thống.
Đáng lẽ, khi giải ngân đầu tư công đang chậm, ta phải khuyến khích dòng vốn tư nhân để vẫn giữ được nhịp phục hồi nền kinh tế. Song, ở chỗ này, lại có tâm lý sợ rủi ro.
Những sự cố thị trường vừa qua đã tạo ra tâm lý kiểm soát tín dụng, thắt chặt tiền tệ, cho vay bất động sản.
Tín dụng, luồng vốn trái phiếu cho doanh nghiệp bất động sản giảm mạnh. Ngân hàng Nhà nước không cấm, nhưng trong bầu không khí căng thẳng như hiện nay, các ngân hàng thương mại hoàn toàn có lý khi không dám cho vay rộng rãi.
Bởi vậy, có hai việc quan trọng phải làm lúc này – PGS.TS Thiên khẳng định – Một vẫn là phải thúc mạnh đầu tư công. Hai là điều chỉnh lại các quy tắc thị trường trái phiếu và tín dụng.
Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước không nên định hướng thắt chặt, mà chỉ nắn chỉnh dòng vốn vào những dự án tốt,cho những doanh nghiệp “đàng hoàng”. Nhưng cần phải có tuyên bố, có quy định rõ ràng. Để làm rõ một điều: nếu dự án tốt mà không bơm vốn cho nó thì ai phải chịu trách nhiệm?
Hiện nay, kiểm soát lạm phát đang tốt, không có lý do gì để sợ. Nếu đã là lạm phát nhập khẩu thì chẳng có cách gì chống cự. Bình thường có thể không bơm tiền, nhưng hiện nay tình thế là không bình thường, phải lo cấp cứu cho doanh nghiệp Việt Nam, cấp cứu cho nền kinh tế. Mà cấp cứu thì phải cho “uống thuốc”, tức là bơm tiền ra. Uống thuốc kháng sinh thì cơ thể sẽ mệt, nhưng phải chấp nhận để người bệnh chống chọi được bệnh tật.
