Nguyên văn tiếng Đức và tiếng Anh như sau:
“Jeder nach seinen Fähigkeiten, jedem nach seinen Bedürfnissen”
“From each according to his ability, to each according to his needs”
Tức
“Xét theo từng năng lực từng người, ban theo từng nhu cầu của anh ta”
“Xem xét năng lực mỗi người, ban phát những cái anh ta cần”
Đại khái ý Marx về vụ “nhu cầu” thế này:
Người được xét làm được những gì, tới đâu. Để làm được như vậy thì cần những gì, cấp phát đủ cho họ để họ làm được hết khả năng (và không cấp phát nhiều hơn mức đó). Hết. Không hề nói vụ “cộng lại chia đều”. Ví dụ như vẽ còn non tay thì tập bằng giấy nháp thôi, mới tập vẽ máy thì dùng bảng vẽ rẻ thôi (nhưng vẫn phải có), chứ không nên đầu tư quá mức cần thiết kiểu vẽ nguệch ngoạc như mẫu giáo mà được cấp phát Wacom Cintiq mấy chục triệu. Chu cấp không đủ: không phát huy hết năng lực học tập – lao động. Chu cấp quá dư thừa: lãng phí, vô ích, thành quả không tăng hơn. Tóm lại: “CẦN GÌ ĐƯỢC NẤY”, chứ không phải “Muốn gì được nấy”.
Marx không hề muốn cào bằng tài sản. Marx cũng chẳng nghĩ ra cái ý tưởng nào điên khùng tới độ người bình thường không tưởng tượng ra được. Cơ bản là do xã hội tư bản chủ nghĩa nó đã có năng lực sản xuất quá khủng khiếp rồi. Giả như bây giờ mà tài sản được phân phối đúng cách, giai cấp được xóa bỏ (tức là tiến lên XHCN đấy) thì tôi thề với các ông là còn mỗi 10% dân số đi làm thôi người ta vẫn đủ ăn.
Xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản người ta không có làm việc quần quật chỉ để có cái bỏ vào mồm nữa, người ta làm việc đúng với lương tâm và đam mê của bản thân, làm cho vui là chính, còn cái việc kiếm ăn thì chỉ cần làm rất ít thôi là cover được rồi.
Hơn nữa, càng về sau, khoa học kĩ thuật càng phát triển, thỏa mãn nhu cầu và cả yêu cầu về vật chất của nhân dân càng dễ. Cái mục tiêu của Marx đạt ra cho việc sản xuất ở xã hội chủ nghĩa và xã hội cộng sản không những là có thể đạt được, mà là còn có thể vượt qua.
Chốt lại: xã hội cộng sản là đảm bảo cái người ta cần nhất, trong bất cứ trường hợp nào. Mà đã có cái cần rồi thì người ta sẽ đi làm để có cái người ta muốn. Chính vì thế, nó là mục tiêu khả thi và hoàn toàn có thể đạt được, thậm chí là vượt qua. Đừng hiểu sai lời của Marx mà từ đó nghĩ rằng cộng sản chủ nghĩa là cái gì đấy quá xa vời.
Nguồn: Đạp lên tư bản mà sống
