Ngày nay, trong một thế giới đầy cạnh tranh, hầu như ai cũng biết về chiến lược cạnh tranh, và ngỡ như đó là con đường duy nhất mang lại thành công. Nhưng còn có nhiều con đường khác nữa.
TỪ “CHIẾN LƯỢC ĐẠI DƯƠNG XANH” ĐẾN “CUỘC DỊCH CHUYỂN ĐẠI DƯƠNG XANH”
Năm 2005, “Chiến lược đại dương xanh” (Blue Ocean Strategy) đã được xuất bản để bàn về các chiến lược tạo lập thị trường, vô hiệu hoá sự cạnh tranh. Cuốn sách đã được dịch ra 46 ngôn ngữ khác nhau với 3,6 triệu bản đã được bán ra trên toàn thế giới.
Năm 2017, tức 12 năm sau đó, hai tác giả Chan Kim và Renée Mauborgne đã tiếp tục cho ra mắt cuốn sách “Cuộc dịch chuyển đại dương xanh” (Blue Ocean Shift). Đến nay, cuốn sách đã được dịch sang 29 ngôn ngữ trên toàn thế giới. Cả hai cuốn sách vẫn theo đuổi hai chiến lược khác biệt hoá và chi phí thấp, đặc biệt nhấn mạnh đến sự thực thi.
Việc thực thi (execution) đóng vai trò rất quan trọng trong thành công của các doanh nghiệp. Khi nói đến thực thi, người ta nhấn mạnh đến sự thực thi mạnh mẽ, quyết liệt và tốc độ. Vì thế, có lẽ những câu chuyện “cá nhanh nuốt cá chậm” thường được ngheđến nhiều hơn là “cá lớn nuốt cá bé”. Kết quả sau cuộc dịch chuyển này chính là bước nhảy vọt về giá trị mang lại cho khách hàng cũng như cho chính tổ chức. Điều đó thường được biết đến thông qua thuật ngữ “Đổi mới giá trị” (Value Innovation).
VÌ SAO CHIẾN LƯỢC ĐẠI DƯƠNG XANH ƯU VIỆT NHƯ VẬY
NHƯNG SỐ LƯỢNG CÔNG TY ĐẠT ĐƯỢC THÀNH CÔNG TỪ CHIẾN LƯỢC NÀY LẠI KHÔNG NHIỀU?
Lý do chính nằm ở chỗ những tổ chức này chưa hội đủ cả ba yếu tố: nhận thức về đại dương xanh, công cụ tạo lập thị trường với hướng dẫn chi tiết và tính nhân văn trong quy trình.
Yếu tố con người, sự tự tin của con người, tính nhân văn… được đề cập rất nhiều trong cuốn sách. “Con người thường rất mâu thuẫn. Chúng ta muốn tạo ra sự khác biệt, muốn biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Đó là điều khiến năng lượng của chúng ta ở mức cao nhất, tim chúng ta đập nhanh hơn, cảm xúc của chúng ta luôn sẵn sàng bùng nổ. Thế nhưng, cùng lúc đó chúng ta cũng do dự và sợ rằng mình không thể làm được điều đó… Vì vậy, xu hướng của chúng ta là trung thành với thực tại, thay vì khám phá những điều mới mẻ khác.”
Hai tác giả của cuốn sách đưa ra hướng dẫn cách thức khơi gợi sự tự tin để hành động thông qua sự chia nhỏ, khám phá trực tiếp và quy trình hợp lý.
Cùng với đó là những quy trình đã được chứng minh, được rút ra từ hơn 150 công ty thành công trên toàn thế giới, hoạt động trong 30 ngành và lĩnh vực khác nhau. Với quy trình năm bước có tính hệ thống đã được xây dựng, bạn không còn phải mò mẫm dò đường đi nữa, bạn cũng không phải thực hiện việc thử – sai nữa, từ đó bạn tránh được những hỗn loạn trong quá trình thực hiện và rủi ro gặp phải sẽ ở mức thấp nhất.
“Con người thường rất mâu thuẫn. Chúng ta muốn tạo ra sự khác biệt, muốn biến thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Đó là điều khiến năng lượng của chúng ta ở mức cao nhất, tim chúng ta đập nhanh hơn, cảm xúc của chúng ta luôn sẵn sàng bùng nổ. Thế nhưng, cùng lúc đó chúng ta cũng do dự và sợ rằng mình không thể làm được điều đó… Vì vậy, xu hướng của chúng ta là trung thành với thực tại, thay vì khám phá những điều mới mẻ khác.”
“Đại dương xanh nào rồi cũng trở thành đại dương đỏ”. Vì thế, doanh nghiệp cần có kế hoạch để xem xét bản đồ PMS (người tiên phong – người di cư – người định cư), để biết rằng các dòng sản phẩm, dịch vụ của mình đang ở đâu, từ đó có được những phương án phù hợp.
Hãy giữ cho sự đổi mới sáng tạo (innovation) trở thành một văn hoá trong doanh nghiệp: đổi mới sáng tạo về sản phẩm, dịch vụ và cả về phân phối. Chính bởi sự đổi mới sáng tạo không ngừng nghỉ mà Apple đã trở thành công ty 1.000 tỉ đô la Mỹ đầu tiên. Họ đã liên tục tạo ra được những đại dương xanh của mình với các dòng sản phẩm như: iTunes, iPad, iPhone… Ngoài ra, cuốn sách còn dẫn ra những câu chuyện thành công của chuỗi khách sạn CitizenM, chương trình giải trí dành cho thiếu nhi Sesame Street, Viagra…
Nhận thức rõ về chiến lược đại dương xanh, trang bị những công cụ thể để thực hành và hiểu được tính nhân văn trong quy trình là những hành trang mà cuốn sách mang lại cho những ai muốn bước lên thuyền để đến với “đại dương xanh”.
Tháng 9 vừa qua, tác phẩm “Cuộc dịch chuyển đại dương xanh” của hai tác giả Chan Kim và Renée Mauborgne do Huỳnh Hữu Tài dịch đã được vinh danh tại giải thưởng Sách hay 2018 cho hạng mục sách quản trị do Viện Giáo dục IRED trao tặng.
Theo Alpha Book, hai cuốn sách “Chiến lược đại dương xanh” và “Cuộc dịch chuyển đại dương xanh” là những cuốn sách có tính biểu tượng nhất từng được viết ra.
Bài viết: Dịch giả Huỳnh Hữu Tài
Ảnh: Tư liệu
