Điều tưởng chừng như món quà Giáng sinh vô tội gồm 24 con thỏ Anh vào năm 1859 đã trở thành “cuộc xâm lược sinh học tàn khốc nhất ở Australia”, theo một nghiên cứu mới của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia.
Thỏ hoang không có nguồn gốc từ Úc và được coi là một loài xâm lấn. Nông dân nói rằng thỏ hoang sinh sôi nhanh chóng và phá hủy mùa màng và đất đai của họ, có thể dẫn đến xói mòn đất trên quy mô lớn và các vấn đề môi trường khác.
Các nhà nghiên cứu viết: “Các cuộc xâm lược sinh học là nguyên nhân chính gây ra sự đổ vỡ về môi trường và kinh tế.
“Sự xâm chiếm Australia của loài thỏ châu Âu là một trong những cuộc xâm lược sinh học mang tính biểu tượng và tàn khốc nhất trong lịch sử được ghi lại.”
Sử dụng các tài liệu lịch sử, các nhà nghiên cứu có thể ghép các bằng chứng di truyền cho thấy sự liên kết giữa cuộc xâm lược này với loài thỏ Anh được nhập khẩu vào năm 1859 bởi một người định cư tên là Thomas Austin, qua đó truy ngược nguồn gốc của quần thể tại nơi sinh của Austin ở Anh.
Theo ghi chép lịch sử, Austin bắt đầu chỉ với 24 con thỏ trong khu đất rộng lớn ở Melbourne của mình. Nhưng trong vòng ba năm, những con vật đã sinh sôi thành hàng nghìn con – và tiếp tục sinh sản, các nhà nghiên cứu lưu ý.
“Phát hiện của chúng tôi cho thấy mặc dù đã bị bắt gặp rất nhiều lần trên khắp nước Úc, nhưng chỉ một lứa thỏ Anh duy nhất đã kích hoạt cuộc xâm lược sinh học tàn khốc này – những tác động của nó vẫn đang được cảm nhận cho đến ngày nay”, tác giả chính Joel Alves, cũng là một nhà nghiên cứu của Đại học Oxford cho biết.
“Sự kiện đơn lẻ đó đã gây ra thảm họa to lớn này ở Úc; tốc độ thuộc địa hóa nhanh nhất của một loài động vật có vú được giới thiệu từng được ghi nhận.”
Trong khi Austin không phải là người đầu tiên đưa thỏ đến Úc – 5 trong số những con vật này đã từng ở trên hạm đội 1 của Anh đến Sydney vào năm 1788 và ít nhất 90 lần nhập khẩu khác đã được thực hiện trong 70 năm tiếp theo – đó là Nghiên cứu cho biết hậu duệ của 24 con thỏ đã đến để thống trị lục địa này.
Và Báo cáo nghiên cứu kết luận rằng gần như tất cả 200 triệu con thỏ hoang dã của Úc có thể được truy gốc từ chuyến hàng định mệnh mà Thomas Austin nhận được vào năm 1859.
Các nhà nghiên cứu cho biết: “Sự thay đổi môi trường có thể khiến Australia dễ bị xâm lược sinh học. “Nhưng chính cấu tạo gen của một đàn thỏ hoang dã nhỏ đã châm ngòi cho một trong những cuộc xâm lược sinh học mang tính biểu tượng nhất mọi thời đại.”
Các nhà nghiên cứu cũng đã nghiên cứu cách mà đàn thỏ đã có thể tồn tại và phát triển trong vùng hoang dã khắc nghiệt của Úc.
Phân tích di truyền cho thấy rằng không giống như những con thỏ Úc trước đó, có những đặc điểm đã được thuần hóa như ” tính nhút nhát, đôi tai phe phẩy và bộ lông màu sắc lạ mắt”, những con thỏ có nguồn gốc từ đàn thỏ của Austin có một lượng lớn tổ tiên hoang dã.
Đồng tác giả nghiên cứu Mike Letnic của Đại học New South Wales cho biết: “Nếu động vật được nuôi để thuần hóa, một trong những thứ chúng thiếu là hành vi chống lại động vật ăn thịt, vốn vừa được học vừa được tiến hóa”.
Bệnh dịch ở thỏ đã xảy ra nhiều lần trên khắp các vùng của Úc trong nhiều thập kỷ. Châu lục này vẫn đang phải vật lộn với số lượng thỏ hoang dã ngày nay.
Các nhà nghiên cứu cho biết, báo cáo cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì an toàn sinh học nghiêm ngặt ở Úc. “Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng vì các cuộc xâm lược sinh học là mối đe dọa lớn đối với đa dạng sinh học toàn cầu và nếu bạn muốn ngăn chặn chúng, bạn cần hiểu điều gì khiến chúng thành công”.
“Sự kiện thỏ hoang ở Úc đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng hành động của chỉ một người, hoặc một vài người, có thể gây ra thảm họa môi trường.”
Nguồn: How 24 British rabbits took over Australia
By Heather Chen, CNN
August 24, 2022
