Virus luôn không ngừng biến đổi trên hình thể mới. Siêu vi corona có hàng ngàn biến thể đã được nhận dạng. Nhưng có một vài biến thể, bao gồm ở Anh Quốc, Nam Phi, và Brazil có khả năng lây nhiễm cao hơn và làm dấy lên lo ngại về việc vaccine sẽ kém hiệu quả hơn khi đối đầu với chúng.
BIẾN THỂ P.1 (BRAZIL)
Ở đâu và khi nào chúng được phát hiện ra?
Nghiên cứu lâm sàng tìm thấy biến thể tại Brazil, chủ yếu là ở thành phố Rio de Janeiro vào đầu tháng 7. Các nhà nghiên cứu tại Nhật Bản đã phát hiện ra nó từ một du khách từ Brazil tháng này.
Hiện tại biến thể này ở đâu?
Nó đã được xác định tại Brazil, Peru, Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản, và vài nơi khác. Vào ngày thứ hai, các quan chức y tế tại tiểu bang Minnesota – Mỹ đã xác nhận ca nhiễm biến thể Brazil đầu tiên tại quốc gia này từ một dân cư có lịch sử du lịch đến Brazil.
Điều khác biệt của biến thể này là gì?
Biến thể có hàng chục sự thay đổi, một vài trong số chúng được tìm thấy trên protein gai của virus và giúp liên kết virus với các tế bào. Bởi vì điều này, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng chủng này có thể dễ lây truyền hơn. Cũng có một số bằng chứng ban đầu cho thấy kháng thể của con người có thể sẽ không nhận ra biến thể P.1 này, vì thế điều này có thể dẫn đến nguy cơ tái nhiễm.
Liệu vaccine sẽ hiệu quả?
Hiện nay không có bằng chứng cụ thể nào cho thấy vaccine sẽ không hiệu quả với biến thể P.1. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã đưa ra vài khả năng cho rằng các biến thể này có thể né tránh qua mặt khỏi các kháng thể, dẫn đến ảnh hưởng hiệu quả của các vaccine hiện tại.
BIẾN THỂ B.1.1.7 (ANH QUỐC)
Ở đâu và khi nào chúng được phát hiện ra?
Loại biến thể này lần đầu tiên được tìm thấy tại Anh Quốc, đặc biệt là tại London và gần quận Kent trong tháng 9. (đôi khi nó được biết đến với biến thể “Kent”). Nó đã được lây truyền nhanh chóng trong nước Anh, Đan Mạch và Ireland từ tháng 12.
Hiện tại biến thể này ở đâu?
Hàng chục quốc gia bao gồm Mỹ đã bị nhiễm bởi biến thể mới của loại virus này. CDC đã đưa ra một mô hình dự báo trong đầu tháng 1 rằng biến thể này có thể trở thành một chủng virus bao phủ nước Mỹ tại thời điểm nào đó vào tháng 3.
Điều khác biệt của biến thể này là gì?
Biến thể B.1.1.7 (Anh) có vẻ có khả năng lây nhiễm hơn so với chủng gốc của nó. Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng đã cho rằng loại chủng này có thể gây chết người cao hơn so với các loại đột biến trước đây.
Liệu vaccine sẽ hiệu quả?
Giới khoa học đã cùng nhất trí rằng vaccine vẫn có hiệu quả khi chống lại loại đột biến này bởi những lần tiêm chủng đã kích ứng một loạt các kháng thể trung hòa và phản ứng khác của hệ thống miễn dịch. Những công ty công nghệ sinh học Pfizer và Moderna cho biết rằng vaccine của họ có vẻ có tác dụng chống lại biến thể B.1.1.7 này.
BIẾN THỂ 501Y.V2 (NAM PHI)
Ở đâu và khi nào chúng được phát hiện ra?
Loại đột biến này, cũng như được biết đến với cái tên B1.351, được tìm thấy ở Nam Phi vào đầu tháng 10 và được công bố vào tháng 12, khi bộ trưởng bộ y tế của quốc gia này cho biết chủng này có vẻ sẽ ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi hơn so với các chủng trước đây. Loại biến thể này có thể đã góp phần vào việc gia tăng các ca nhiễm và nhập viện trên khắp Nam Phi.
Hiện tại biến thể này ở đâu?
Loại đột biến này đã được xác định ở hơn 20 quốc gia bao gồm Canada, Úc và Israel, nhưng không phải ở Mỹ.
Điều khác biệt của biến thể này là gì?
Loại đột biến này cùng chia sẻ một vài tương đồng với biến thể B.1.1.7 (Anh), như loại chủng đó, có khả năng lây nhiễm nhiều hơn. Hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy nó sẽ gây chết người hơn. Cựu giám đốc Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) Scott Gottlieb cho rằng biến thể này có thể chống cự được với các liệu pháp kháng thể.
Liệu vaccine sẽ hiệu quả?
“Hiệu quả của vaccine có thể sẽ giảm dần khi va chạm với biến thể này, nhưng có lẽ chúng sẽ vẫn có hiệu quả” – chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm Anthony S. Fauci nói vào đầu tháng 1. Moderna cho biết vaccine của họ sẽ bảo vệ cơ thể khi chống lại biến thể 501Y.V2 (Nam Phi), với một lời cảnh báo đáng lưu ý: các kháng thể tạo ra từ vaccine cũng kém hiệu quả hơn trong việc vô hiệu hóa loại đột biến này trong đĩa thí nghiệm.
Giáo sư vi sinh lâm sàng tại Đại học Cambridge – Ravindra Gupta đã phát hiện phản ứng miễn dịch do vaccine Pfizer trở nên kém hiệu quả hơn so với biến thể B.1.1.7 (Anh) trong một cuộc nghiên cứu trên người lớn tuổi. Fauci đã từng nói với các phóng viên hôm thứ 5 rằng nó cũng có thể kém hiệu quả hơn đối với các biến thể 501Y.V2 (Nam Phi).
BIẾN THỂ L452R (ĐAN MẠCH)
Ở đâu và khi nào chúng được phát hiện ra?
Biến thể này được phát hiện tại Đan Mạch vào tháng 3
Hiện tại biến thể này ở đâu?
Loại đột biến này đã được lan rộng khắp miền bắc California và có liên quan với sự bùng phát tại các viện dưỡng lão, nhà tù và bệnh viện tại khu vực San Jose. Nó cũng đã được xác định tại miền nam California và hàng chục tiểu bang khác tại Mỹ.
Điều khác biệt của biến thể này là gì?
Vẫn chưa rõ liệu chủng coronavirus này có khả năng lây nhiễm hoặc gây chết người nhiều hơn so với loại đột biến ưu thế không.
Liệu vaccine sẽ hiệu quả?
Vài nhà khoa học nghĩ rằng loại biến thể này có thể sẽ chống cự được vaccine vì các thành phần đột biến nằm trong gai protein, điều này cho phép virus có thể bám vào được các tế bào của cơ thể. Nhưng các nhà khoa học cũng nói rằng cần phải nghiên cứu thêm trước khi có thể đưa ra kết luận.
BIẾN THỂ D614G (LOẠI GỐC)
Ở đâu và khi nào chúng được phát hiện ra?
Loại đột biến này, được các nhà khoa học gọi đơn giản là “G”, được phát hiện ở Trung Quốc vào tháng 1 năm 2020. Nó nhanh chóng lây lan qua thành phố New York (Mỹ) và Châu Âu.
Hiện tại biến thể này ở đâu?
Loại đột biến “G” đã trở nên phổ biến khắp thế giới. Vào tháng 7, các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới đã đăng tải cơ sở dữ liệu của 70% trong số 50.000 bộ gen của coronavirus cùng mang biến thể này.
Điều khác biệt của biến thể này là gì?
Một số nhà khoa học nghĩ rằng loại đột biến này có khả năng lây nhiễm cao hơn so với chủng virus ban đầu. Đó là bởi vì biến thể này có số lượng gai nhiều hơn đến 4,5 lần trên bề mặt. Số gai này cho phép virus bám vào các tế bào và làm chúng lây nhiễm. Những các nhà khoa học khác vẫn tranh cãi rằng khả năng lây truyền của chúng lớn hơn.
Liệu vaccine sẽ hiệu quả?
Biến thể G là chủng chịu ảnh hưởng nhất khi các thử nghiệm vaccine vào năm 2020 diễn ra. Pfizer và Moderna cho thấy các vaccine của họ đạt 95% hiệu quả trong các cuộc thử nghiệm.
Mặc dù virus không ngừng đột biến, nhưng nếu chúng ta áp dụng các biện pháp an toàn trong suốt đại dịch như giãn cách xã hội, đeo khẩu trang và rửa tay sẽ giúp bạn không bị bệnh và đồng thời khiến virus trở nên khó đột biến và khó khăn trong việc tạo nhiều biến thể hơn.
“Virus sẽ không đột biến trừ khi chúng có thể tự nhân đôi” – Fauci
