Khi quân đội Ukraine phản công ngày càng tiến gần đến thủ phủ Kherson trong khu vực do Nga chiếm đóng, các lực lượng Nga đã đáp trả bằng cách di chuyển sĩ quan và vật tư sang bờ đối diện của sông Dnepr.
Một cuộc di tản dân thường do Nga dẫn dắt vào sâu hơn trong lãnh thổ do Nga kiểm soát đang được tiến hành, những tượng đài các nhân vật trong lịch sử Nga đã được di dời đến nơi an toàn và chính quyền chiếm đóng trung thành với Điện Kremlin được cho là không còn hiện diện tại chính thành phố Kherson. Tuy nhiên, còn lâu mới có thể rút lui hoàn toàn, Nga dường như đang bố trí trận địa cho một trận chiến đô thị kéo dài.
Trong khi phần lớn vùng Kherson nằm ở bờ trái, phía đông của Dnepr, thành phố Kherson nằm ở bờ phải, phía tây. Đầu cầu phía bờ phải này của Nga ngày càng trở nên dễ bị tổn thương khi các hệ thống pháo dẫn đường chính xác của Ukraine tiếp tục phá vỡ mạng lưới hậu cần của Nga và tấn công các sở chỉ huy. Hầu hết các chuyên gia quân sự phương Tây đều kỳ vọng rằng Ukraine sẽ thành công trong việc quét sạch các lực lượng Nga khỏi bờ phải sông Dnepr ở Kherson vào cuối năm dương lịch.
“Các binh sĩ chuyên nghiệp và những người dường như đến từ Rosgvardia [một lực lượng cảnh sát nội địa của Nga] đã khá tích cực rời khỏi lãnh thổ [thuộc vùng bờ phải]”, Oleksandr Samoilenko, người đứng đầu Hội đồng Khu vực Kherson của người Ukraine, nói với Newsweek trong cuộc họp báo được tổ chức tại Trung tâm Truyền thông Ukraine ở Odesa.
Ông nói thêm: “Họ đang được thay thế bằng những đội quân mới được điều động ở Liên bang Nga: những người kém động cơ, không biết tại sao họ lại ở đó, và những người đang cướp bóc mọi thứ họ có thể. “Về cơ bản không có quân đội chuyên nghiệp ở đó để tổ chức các nỗ lực phòng thủ.”
Việc hoán đổi các đơn vị có kinh nghiệm để chuyển sang lính nghĩa vụ mới mà không có các sĩ quan có năng lực nghe có vẻ không phải là một chiến lược quân sự để chiến thắng, nhưng nếu mục tiêu của Nga là tạo ra sự tàn phá càng nhiều càng tốt cho quân đội Ukraine đang đến gần và cho thường dân thân Ukraine, thì đó là một công thức cũng có thể thành công trong việc đáp ứng các mục tiêu hạn chế của nó.
“Putin đang cố tạo ra ảo tưởng rằng ông ấy đang bảo vệ thành phố”, Samoilenko giải thích, “nhưng có vẻ như ông ấy thực sự đang chuẩn bị giới thiệu những người lính mới được huy động này là những liệt sĩ hy sinh để bảo vệ Liên bang Nga.”
Trên bờ phía tây của con sông, các thị trấn tiền tuyến phía bắc thành phố Kherson đã bị phá hủy phần lớn. Trong khi nhiều người dân phải chạy trốn trong vài tuần ngay sau khi nhà của họ bị chiếm đóng vào đầu tháng 3, những nỗ lực gần đây của Nga nhằm sơ tán thêm những nơi như vậy đã không thành công. Mặc dù đã gửi ba chiếc xe buýt đến một ngôi làng như vậy, nhưng chỉ một số ít người dân chọn rời đi. Hầu hết ở lại với những gì còn lại trong ngôi nhà của họ với hy vọng quân đội Ukraine sẽ sớm giải phóng họ.
Tuy nhiên, ở thành phố Kherson, dân số đã thưa đi đáng kể. Phần lớn những người dân nhận được hộ chiếu Nga sau khi Moscow sáp nhập lãnh thổ vào cuối tháng 9 đã rời đi. Nhiều người không được phép băng qua sông bằng ô tô riêng của họ, và thay vào đó họ được đưa lên xe buýt, thường đóng vai trò che chở cho các phương tiện bọc thép cũng đang được vận chuyển đến nơi an toàn. Những người đàn ông trong độ tuổi quân nhân trong số những người di tản đã được “khuyến khích mạnh mẽ” để gia nhập các lực lượng Nga.
Các đường phố của thành phố Kherson, thủ phủ của khu vực, hiện đầy rẫy những người lính Nga “trông trẻ trung”, “như thể họ không biết chiến đấu”, theo một cựu cư dân của trung tâm đô thị. Những binh lính này được trang bị kém hơn so với những người Nga có thể được nhìn thấy đang tuần tra các khu dân cư cho đến vài tuần trước, và những người mới đến được biết đã xác nhận rằng họ không quen thuộc với khu vực này bằng cách hỏi người dân địa phương là họ có thể mua rượu mạnh ở đâu. Người dân địa phương nói rằng những binh lính này đã cư trú trong các tòa nhà, trường học và nhà trẻ bị bỏ hoang, cũng như trong tầng hầm của ít nhất một bệnh viện vẫn đang hoạt động.
Trên cả hai bờ sông, người ta có thể thấy các chiến binh Chechnya từ các tiểu đoàn đặc biệt dưới sự điều khiển của Ramzan Kadyrov. Cư dân địa phương kháo nhau rằng, khi trận chiến đến vùng ngoại ô thành phố Kherson, những đội quân bất thường này sẽ được sử dụng làm “các đội ba-ri-e”, ngăn chặn những mới động viên của Nga rút lui hoặc đầu hàng một cách hòa bình trước các đơn vị tiến công của Ukraine.
Nga cũng đã bố trí các hệ thống pháo di động trong các khu dân cư, chủ yếu ở tả ngạn đối diện với thành phố và nằm trong tầm bắn đến các cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng của thành phố Kherson.
“Người Nga sẽ không để lại gì ngoài cát bụi”, một cựu cư dân dự đoán. “Câu hỏi duy nhất tôi có là liệu nó sẽ tệ hơn Mariupol, hay chỉ tệ như Mariupol.”
Vào thứ Bảy, ngày 22 tháng 10, các lực lượng Nga đã cắt tuyến cáp cung cấp dịch vụ internet đến khu vực Kherson. Trong khi động thái này được một số người hiểu là nỗ lực của Điện Kremlin nhằm ngăn cản bằng chứng về việc họ rút lui được công khai, nhưng ngày càng có vẻ rõ ràng rằng việc cấm thông tin được thực hiện nhằm ngăn cản người dân truyền thông tin tình báo về việc Nga chuẩn bị cho chiến tranh đô thị.
Hiện tại, cách duy nhất để người dân Kherson tiếp cận với thế giới bên ngoài là sử dụng mạng viễn thông của Nga. Người dân địa phương, lo sợ rằng liên lạc của họ đang bị theo dõi, nói chung đã ngừng chia sẻ bất kỳ chi tiết nào ngoài sự đảm bảo mơ hồ rằng họ vẫn còn sống.
Tuy nhiên, vẫn có mọi dấu hiệu cho thấy vị trí của Nga ở hữu ngạn sông Dnepr là không thể chống giữ về mặt quân sự. Trong khi việc rút xe bọc thép và các đơn vị Nga có kinh nghiệm khỏi khu vực phía bắc thành phố Kherson không có nghĩa là thành phố sẽ được giải phóng ngay lập tức, nhưng điều đó cho thấy rằng một chiến dịch thành công của Ukraine ở đó sắp xảy ra.
George Barros thuộc Viện Nghiên cứu Chiến tranh nói với Newsweek: “Tầm bắn hiệu quả của pháo binh Ukraine là khoảng 25 km, và vì vậy một khi các tuyến di chuyển trong khoảng cách đó của thành phố, Ukraine sẽ chiến thắng một cách hiệu quả.”
“Sau đó, câu hỏi chỉ là điều gì xảy ra với quân đội Nga trong thành phố”, ông nói thêm, “và điều gì sẽ xảy ra với cơ sở hạ tầng vật chất.”
Mặc dù việc Nga cố thủ trong và xung quanh thành phố Kherson không phục vụ mục đích quân sự rõ ràng, nhưng tất cả đều đảm bảo thêm vài tuần chết chóc và tàn phá nữa cho dân thường địa phương, binh lính Ukraine và chính các lực lượng Nga.
Nguồn: Russian Kherson ‘Retreat’ Is Retrenchment, Preparation for Urban Warfare
By Michael Wasiura in Odesa, Ukraine
