Tự Thao Túng Bản Thân (Self-Gaslighting) Khác Gì So Với Bị Thao Túng (Gaslighting)
Mối quan hệ quan trọng nhất mà chúng ta có trong suốt cuộc đời là mối quan hệ của chúng ta với chính mình. Việc tìm hiểu về khái niệm Tự thao túng (Self-Gaslighting) sẽ giúp bạn tránh mắc phải nó trong mối quan hệ với chính mình.
Thao Túng (Gaslighting)
Trước khi tìm hiểu về tự thao túng, hãy điểm qua về khái niệm thao túng (gaslighting) thông qua một bộ phim .
Trong phim người chồng đã dàn dựng mọi thứ (gaslighting) để phủ nhận việc người vợ nhận thấy sự thay đổi, cho rằng tất cả là do cô tự tưởng tượng ra. Anh ta thường đổ lỗi cho người vợ ,khẳng định rằng mọi thứ cô làm là sai trái trong lúc say rượu . Lâu dần, người vợ nghĩ rằng bản thân có vấn đề về tâm thần.
Hành vi trong bộ phim còn được gọi là thao túng – một hình thức lạm dụng và định hướng suy nghĩ và cảm xúc nhằm khiến người bị thao túng nghi ngờ về thực tế và sự tỉnh táo của mình. Sau đó người vợ tự rơi vào trạng thái tự thao túng chính mình (self – gaslighting).
Tự Thao Túng (Self-Gaslighting) Là Gì?
Giả sử có một người vừa nói một điều thiếu tế nhị gây tổn thương đến bạn, bạn sẽ ngay lập tức cảm thấy cảm xúc của mình bị ảnh hưởng và cảm nhận được nỗi đau, sự buồn bã. Tuy vậy bạn ngay lập tức phủ nhận chúng và tự nhủ trong đầu rằng “Có lẽ tôi đã quá nhạy cảm và dễ xúc động, có lẽ tôi không nên nghiêm trọng hóa vấn đề như vậy.” Nào, hãy dừng lại và suy nghĩ một chút. Thực chất, bạn đã nhảy vọt từ điểm A (nghe những lời lẽ không hay từ người khác) đến điểm C (phủ nhận cảm xúc và cho rằng mình đã làm to chuyện) mà quên mất xem xét điểm B – những cảm xúc rất hợp lý sinh ra trong bạn có quyền lên tiếng và bạn cũng có quyền cảm nhận và thể hiện chúng.
Tự thao túng là hành động phủ nhận sự thật và cho rằng chúng chỉ là một sản phẩm của trí tưởng tượng. Điều này bao gồm phủ nhận những gì diễn ra trong thực tại và cố gắng bỏ qua những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân. Tự thao túng thường biểu hiện ở việc một người bắt đầu thường xuyên tự vấn bản thân và trở nên suy sụp, giảm sự tự tin qua từng ngày. Chúng có thể bắt đầu bằng những câu hỏi trong đầu:
- Mình có đang thái quá không? Có đang nghiêm trọng hoá mọi thứ không?
- Tại sao mình lại nghĩ thế này? Đáng ra mình cần…
- Mình đã quá yếu đuối/ Mình không đủ mạnh mẽ. Chắc là có gì đó không ổn với mình.
- Dù sao tất cả là lỗi của mình.
Hoặc những hành động như bào chữa cho hành vi xấu của một ai đó với bạn, làm mất đi giá trị cảm xúc của bản thân, liên tục bắt bản thân “nên” thế này hoặc thế khác và không tin tưởng vào suy nghĩ và phán đoán của mình.
Nguồn sưu tầm kiến thức
