Trong đời sống văn hóa của chúng ta thì hình ảnh những phạm nhân đã quá quen thuộc thông qua các bộ phim huyền thoại như Prison Break, Breaking bad hay Shawshank Redemption. Thời trang là một nơi mà những nhà thiết kế sử dụng thế giới quan – những cảm hứng xung quanh để lên trên thiết kế của họ. Và cũng không thiếu những fashion brands, fashion designer sử dụng idea/cảm hứng đến từ nơi ở của những kẻ phạm tội này.
Nói sơ qua về trang phục của các tù nhân. Đầu tiên nó thường là đồng phục, nghĩa là ai cũng như ai. Trong một môi trường mà tính “Công bằng” được cho lên trên hết khi mọi yếu tố về giai cấp, địa vị và tiền bạc ở bề nổi sẽ được tống khứ đi. Nó chỉ nằm ở việc “Mày phạm tội gì mà vào đây?” “Mày vi phạm điều gì?’ “Mày lãnh án bao nhiêu năm”. Cho nên sự “Công bằng” về giai cấp trong môi trường ngục tù là có. Không quan trọng là bạn có bao nhiêu tiền, bạn là kẻ gia thế khủng như thế nào ngoài kia – nhưng khi đã vào tù, sức mạnh thể chất và bộ óc ranh mà thứ tiên quyết để cho bạn sống còn ở nơi khắc nghiệt này. Cho nên, thời trang là không tồn tại ở Ngục tù. Khi bạn đã vi phạm pháp luật và thể chế, bạn “Đáng” bị tước đi quyền tự do về Thời trang – về cách ăn mặc của mình. Đó là 1 dạng hình phạt, không thời trang – không còn cách thể hiện bản thân, không còn cách thể hiện địa vị và giai cấp. Nắm đấm, dùi cui và luật pháp quyết định tất cả.
Tiếp theo là về màu sắc.
Thông thường đồng phục của các tù nhân chúng ta thường thấy là màu sắc của đội bóng thành Turin – bà đầm già Juventus với trắng sọc đen. Sau này ở Mĩ còn phát triển thêm màu Cam sáng chóa để làm nổi bật phạm nhân nhằm tránh các trường hợp lợi dụng điểm mù để thực hiện hành vi vượt ngục. tạo cảm giá dè chừng, nghi ngờ như những màu truyền thống là “Đỏ” – “Vàng” hoặc “Cam”.
Quay trở lại về “Trang phục tù trong thời trang” thì khá nhiều fashion designer nổi tiếng cũng như các thương hiệu thời trang lấy cảm hứng từ các bộ đồng phục của các phạm nhân hoặc chí ít là concept. “Orange is new Black” cũng một phần xuất phát từ màu đồng phục màu cam của các tù nhân khi nó xuất hiện hàng loạt trên các runway đến từ các brands lớn trong giai đoạn từ các năm 2010s. Những concepts sử dụng Mugshot cũng như bối cảnh là nhà tù từng xuất hiện với DSquared, Rafsimons, Heron Preston.. Các bạn có thể theo dõi series của Netflix là “Orange is new Black” để hiểu thêm về vấn đề này.
Về thiết kế, tất nhiên ở trong ngục tù thì yếu tố chất liệu là quan trọng. Nó phải bền bỉ vì chẳng ai dư tiền đi sản xuất nhiều cho những kẻ phạm tội cả. Thứ hai là hạn chế những phần dư thừa như zip, túi vì chẳng ai biết những kẻ kia sẽ làm gì khi chúng có những phần như vậy để đựng những thứ nguy hiểm nào đấy – phục vụ cho mục đích gì đây. Khi lấy cảm hứng từ những trang phục tù nhân thì các nhà thiết kế có người cũng bám sát vào điểm này để tạo ra các phiên bản quần áo liền thân, không túi hoặc có người tạo ra một kiểu đa dụng hơn – lai tạo giữa military và workwear với màu sắc cam là chủ đạo. Điều này tùy thuộc vào ngôn ngữ thời trang và cá tính của mỗi nhà thiết kế.
Trí Minh Lê
