Trả lời bởi Pencil Philosophy
Nếu bạn muốn được tìm hiểu thêm nhiều chủ đề thú vị theo mô hình Giáo dục Khai phóng (Liberal Arts Education), hãy tìm hiểu ở cuối bài để nhận ngay một món quà thú vị nhé!
1. Thế nào là “xấu hổ”?
Xấu hổ là một cảm xúc tự ý thức được sự khó chịu, và thường liên quan đến những đánh giá tiêu cực về của bản thân. Đây là một cảm xúc rất có tính xã hội: ta không cảm thấy xấu hổ khi ở một mình, mà nó chỉ xuất hiện khi ta làm một điều gì đó có ảnh hưởng tiêu cực tới người khác hoặc tới danh dự, nhân phẩm của bản thân. Sự khó chịu khi ta cảm thấy xấu hổ là yếu tố giúp ta nhận thức được rằng điều ta đang làm là không đúng, ngăn ngừa ta tái phạm và thúc đẩy ta làm những điều phù hợp hơn với xã hội, từ đó làm tăng tính hiệu quả của sự hợp tác giữa người với người. Đây có thể là cách cảm xúc xấu hổ đã được hình thành trong quá trình phát triển của loài người.
2. Vì sao con người lại cảm thấy xấu hổ khi khỏa thân trước người khác?
Một số nhà nghiên cứu Anh đã đề ra giả thuyết về sự xấu hổ khi khỏa thân trước người khác của loài người. Họ cho rằng cảm xúc này đã được hình thành ở loài người như một cách để bảo vệ các cặp bạn tình. Không giống như một số loài vật khác, trẻ em được sinh ra khi chưa phát triển hoàn toàn. Chúng cần có sự bảo vệ, nuôi dưỡng của bố mẹ trong một khoảng thời gian dài để có thể trở nên độc lập. Vì thế, việc con người chỉ chọn một bạn tình cho cả cuộc đời và dành thời gian để nuôi con sẽ phù hợp hơn việc có nhiều bạn tình và nhiều con. Sự khỏa thân, đi kèm với tập tính đi theo nhóm và tương tác bên ngoài gia đình, sẽ tạo ra nhiều cám dỗ khiến con người dễ bỏ lại bạn tình của mình. Qua nhiều thế hệ, chúng ta đã học được rằng việc để lộ bộ phận sinh dục ra ngoài sẽ tạo ra tín hiệu đe dọa các cặp đôi khác, từ đó sự xấu hổ được sinh ra, ngăn ngừa chúng ta tái hiện.
3. Liệu sự xấu hổ này có thể được xóa bỏ?
Một thí nghiệm cho chương trình truyền hình BBC Horizon đã được thực hiện để giải mã câu đố này. Với sự tham gia của 8 tình nguyện viên mà tiêu biểu là 2 người Phil và Kath với nỗi e ngại đáng kể từ ban đầu, mỗi người được hướng dẫn đứng trước một chiếc gương và cởi bỏ hết quần áo. Khi biết rằng đó là tấm gương 2 chiều và mọi người đang nhìn từ phía sau, Phil đã trở nên vô cùng xấu hổ khi mặt anh dần đỏ ửng với nhịp tim ngày càng tăng. Sau một vài lần thực hiện việc khỏa thân trước gương tương tự, họ được dẫn đi gặp mặt trực tiếp với một người khỏa thân khác. Các tình nguyện viên sẽ được lấy sơn để tô lên người đối diện của mình với màu đỏ là vùng không đụng vào, màu xanh là vùng hơi e ngại, còn màu vàng là vùng thoải mái. Trong khi Phil chừa lại vùng quanh bộ phận sinh dục của mình, thì Kath đã không hề ngần ngại mà tô toàn bộ cơ thể màu xanh. Thí nghiệm đã làm cho các tình nguyện viên quên đi nhiều chuẩn mực xã hội tưởng chừng như hiển nhiên, và khiến họ có thể khỏa thân một cách thoải mái trước những người khác.
Như vậy, nỗi sợ khỏa thân có lẽ không phải đã xuất hiện khi chúng ta được sinh ra, mà con người đã học chúng như một quy tắc hành vi quan trọng để hòa nhập với xã hội.
