Ngôi làng Zalipie nằm ở phía đông Ba Lan, cách thành phố Kraków khoảng 100 km về phía Đông Bắc, là một trong những ngôi làng độc đáo nhất vùng nông thôn Ba Lan.
Giữa Ba Lan phát triển cùng nhiều địa điểm sang trọng và khách sạn 5 sao, Zalipie là một sự khác biệt thú vị.
Đây là một ngôi làng truyền thống lâu đời, với những ngôi nhà gỗ nho nhỏ, được sơn vẽ bằng những màu sắc và hoạ tiết dân gian hoa lá xinh xắn.
Tuy mang những gam màu rực rỡ, đáng yêu nhưng khi đến đây, bạn sẽ có được cảm giác vô cùng bình dị, nhẹ nhàng.
LỊCH SỬ CỦA NHỮNG NGÔI NHÀ “HOA NỞ”
Truyền thống trang trí nhà bắt đầu vào cuối thế kỷ 19. Lúc ấy, những ngôi nhà ở làng Zalipie đều có bếp củi trong nhà nhưng lại không có ống khói. Chính vì thế sau mỗi lần sử dụng, khói tạo thành những vệt đen bám vào bên trong và bên ngoài ngôi nhà.
Để che đi những vệt đen ấy, những người phụ nữ trong làng nghĩ ra cách sử dụng sơn để vẽ hoa lá xinh xắn đè lên.
NGÔI LÀNG ZALIPIE NGÀY NAY
Ngày nay, tất cả những ngôi nhà đều có bếp điện, bếp ga hiện đại hơn, nhưng nghệ thuật trang trí nhà dân gian đã trở thành một phần bản sắc của làng Zalipie, một truyền thống mà họ rất tự hào.
Ngay cả trong thời chiến, nhùng “bức tranh hoa” vẫn tiếp tục được tô vẽ trên những ngôi nhà, mang lại cho ngôi làng hy vọng và màu sắc trong thời kỳ tăm tối.
Nếu như trước đây, họ chỉ vẽ lên tường bên trong và bên ngoài nhà, thì ngày nay người Zalipie bắt đầu trang trí lên nhiều bề mặt như đồ nội thất, đồ trang trí, giếng nước, hàng rào, thân cây thậm chí là chuồng gà. Càng về sau, những nét vẽ càng tỉ mỉ, rực rỡ và công phu hơn. Những cô gái trong làng còn mặc những chiếc váy thêu hoạ tiết hoa đặc trưng, xinh xắn.
BẢO TỒN NÉT VĂN HOÁ DÂN GIAN
Để lưu giữ, bảo tồn và khuyến khích truyền thống này, hàng năm vào tháng 6, bảo tàng Dân tộc học Tarnow tổ chức một cuộc thi vẽ trang trí nhà.
Những người dân Zalipie sẽ cùng nhau so tài, với từng nhà, từng thế hệ bằng việc cố gắng làm cho ngôi nhà của mình đẹp nhất, và giải thưởng của cuộc thi là một số tiền mặt lớn.
Điều này giúp cho ngôi làng Zalipie luôn có những sắc màu tươi tắn, khác biệt và đổi mới theo từng năm.
THAM QUAN LÀNG ZALIPIE
Thời gian đẹp nhất:
Vào mùa hè hoặc mùa xuân, bạn nên ghé thăm làng Zalipie, khi ấy không khí ấm áp hơn và ánh nắng cũng chan hoà hơn, khiến ngôi làng trở nên rực rỡ nhất, và bạn cũng sẽ có được những bức hình xinh xắn nhất.
Để đến Zalipie, trước tiên bạn phải đến thành phố Kraków (thành phố du lịch nổi tiếng nhất Ba Lan).
Từ Kraków bạn bắt tàu đến thành phố Tarnow. Có những chuyến tàu hàng giờ giữa hai thành phố mất 1 tiếng rưỡi và chỉ tốn 11 zloty.
Từ Tarnow đến Zalipie, bạn có thể bắt taxi, nhưng nếu sợ tốn kém, bạn cũng có thể bắt minibus.
Nếu có xe hơi riêng, bạn có thể sử dụng để tiện dạo quanh ngôi làng.
Cách đi
Ngôi làng này tương đối tách biệt với các thành phố lớn, cho nên không có xe bus hay xe khách đến thẳng Zalipie.
Tham quan
Khi đến thăm làng Zalipie, bạn có thể đi dạo quanh làng để chiêm ngưỡng tất cả các tác phẩm nghệ thuật dân gian tuyệt vời.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng đây vẫn là nơi sinh sống của người dân địa phường, nên bạn chỉ nên chụp những ngôi nhà từ xa để tránh làm phiền họ.
Thay vào đó, hãy đến những nơi mở cửa tự do sau để chụp hình.
1. House of Malarek (Painter’s House)
The Painter’s House là một bảo tàng trong làng, ở đây bạn có thể tìm hiểu về lịch sử của nghệ thuật dân gian Zalipie và mua đồ lưu niệm. Đặc biệt, bạn có thể tham gia workshop để trải nghiệm văn hoá Zalipie sâu sắc hơn.
2. Felicia Curylo’s Farm House
Bạn cũng có thể ghé thăm ngôi nhà của Felicia Curylo. Bà là người phụ nữ đứng đầu của các họa sĩ trong làng từ xưa, bà vô cùng nổi tiếng và được mọi người nơi đây kính trọng. Vì bà chính là người đã giữ lửa cho truyền thống sơn vẽ nhà tồn tại qua nhiều thập kỷ. Và ngôi nhà của bà được giữ nguyên như khi bà còn sống cho đến hiện tại, với những hoạ tiết “nguyên sơ” nhất.
3. Nhà thờ St Joseph
Thông thường các nhà thờ công giáo sẽ được sơn màu đơn sắc, nhẹ nhàng. Thế nhưng, với nhà thờ St Joseph thì hoàn toàn khác biệt, hoa lá được tô vẽ khắp mọi nơi, ngay cả xung quanh bàn thờ và khăn trải bàn. Đặc biệt áo choàng của cả thầy tu cũng được trang trí bằng những bông hoa nhiều màu sắc. Người dân ở đây vô cùng tự hào vì nét đặc trưng riêng ở nhà thờ của họ, và trân trọng vì công sức sơn vẽ nơi đây qua nhiều thế hệ truyền nối nhau.
