Các nước phương Tây đã gửi cho Ukraine hàng tỷ USD vũ khí và các khoản viện trợ khác. Họ cũng phải nghĩ đến việc giúp tái thiết đất nước khi chiến tranh kết thúc.
Thủ tướng Ukraine, Denys Shmyhal, cho biết vào tháng Bảy: Không dễ ước tính chi phí tái thiết Ukraine sau chiến tranh, chi phí đó sẽ lên đến 750 tỷ USD. Ngân hàng Thế giới và Ủy ban Châu Âu đã hạ con số đó xuống còn 349 tỷ USD vào tháng Chín. Với việc chiến tranh vẫn đang hoành hành và chưa có hồi kết, cả hai ước tính đều không đáng tin cậy.
Theo Bộ Kinh tế Ukraine, cuộc tấn công của Nga đã phá hủy 130.000 tòa nhà, 2.400 trường học và 400 cơ sở thương mại. Sau đó phải tính đến cơ sở hạ tầng đường bộ và đường sắt. Các lực lượng Nga cũng đã nhắm mục tiêu cụ thể hơn vào các cơ sở cung cấp nước và khí đốt trong vài tuần qua.
‘Kế hoạch Marshall’ cho Ukraine
Vào đầu tuần này, trong hội nghị 2 ngày tại Berlin tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết qua video rằng tất cả những thiệt hại nêu trên chiếm một phần ba cơ sở hạ tầng của Ukraine. Đức, quốc gia hiện đang chủ trì G7, một tập hợp các nền dân chủ giàu có nhất thế giới, đã đăng cai tổ chức sự kiện, bao gồm Ủy ban châu Âu và các nhóm doanh nghiệp Đức.
Thủ tướng Olaf Scholz xác định cuộc họp không phải là một hội nghị các nhà tài trợ mà là một cơ hội để “tạo ra một khuôn khổ thể chế cần thiết để tái thiết Ukraine.”
Scholz và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã định hình việc tái thiết Ukraine theo nội dung của Kế hoạch Marshall huyền thoại của Mỹ, đây là một chương trình tài trợ khổng lồ trong những năm ngay sau Chiến tranh thế giới thứ hai nhằm tái thiết Tây Âu, củng cố lợi ích chiến lược của Mỹ và kìm hãm ảnh hưởng Liên Xô.
Ông Scholz lưu ý, đó cũng là một lợi ích cho Liên minh châu Âu, do Ukraine đã nộp đơn gia nhập khối gần đây. Do đó, việc tái thiết sẽ đảm bảo rằng Ukraine, với tư cách là một thành viên trong tương lai, sẽ có cơ sở hạ tầng, vận tải và hậu cần tương thích với phần còn lại của một thị trường thống nhất.
Hiện tại thời chiến so với tương lai hòa bình
Bộ trưởng Kinh tế Ukraine, Yulia Svyrydenko, nói với hội nghị qua video từ Kyiv rằng, tất nhiên, những mục tiêu này vẫn còn lâu mới đạt được. Sản lượng kinh tế giảm 30%. Lạm phát ở mức 26% và một phần ba đất nước không có việc làm.
Tuy nhiên, sản xuất ở Ukraine vẫn đang tiếp tục, ngay cả khi bị cắt giảm. Bất chấp những cảnh báo về cuộc không kích và những gián đoạn khác liên quan đến chiến tranh, công ty vật liệu của Michael Kraus là một trong số nhiều công ty vẫn tiếp tục vận hành các cơ sở của mình ở miền tây Ukraine. Ông nói, các cuộc tấn công gần đây của Nga nhằm vào cơ sở hạ tầng đã khiến ban lãnh đạo công ty Đức “một lần nữa rất lo lắng”.
Kraus nói: “Khi máy bay không người lái nổ gần nhà máy, đó là một sự leo thang đáng kể”.
Theo ước tính quốc tế, chính phủ Ukraine cần ít nhất 3 tỷ USD mỗi tháng để trang trải các chi phí như lương hưu. Ngay cả với quyết định bán hàng trăm công ty thuộc sở hữu công cộng gần đây, Ukraine vẫn gặp khó khăn trong việc đáp ứng các yêu cầu. Nước này phải đối mặt với mức thâm hụt khoảng 38 tỷ USD.
Theo ông von der Leyen, EU đang gửi 1,5 tỷ USD mỗi tháng, với kỳ vọng rằng Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Hoa Kỳ sẽ giúp một tay tương tự. Tính đến nay, các nước phương Tây đã chi khoảng 93 tỷ USD cho Ukraine, nhưng chiến tranh chưa có hồi kết.
Bên cạnh chiến tranh, một trong những trở ngại lớn nhất đối với hợp tác kinh tế sâu sắc hơn với phương Tây vẫn là nạn tham nhũng và thiếu minh bạch ở Ukraine. Các quan chức Ukraine nói rằng việc xoa dịu những lo ngại của đối tác về cách chi tiêu tiền bạc và sử dụng các nguồn lực là ưu tiên hàng đầu.
Loại bỏ tham nhũng, đồng thời điều chỉnh các hoạt động và khả năng giám sát tệ nạn đó đáp ứng với kỳ vọng của phương Tây, là một phần không thể thiếu trong hy vọng trở thành thành viên EU của Ukraine. Tại hội nghị Berlin, ban lãnh đạo Ukraine cho biết họ đang thực hiện nhiệm vụ đó, ngay cả khi bom của Nga liên tục rơi xuống các thành phố của họ.
Nguồn: Sabine Kinkartz, DW
